Depolama ve Raf Ömrü Yönetimi
Depolamanın Amacı
-
Hasat sonrası kaliteyi (renk, aroma, tat, doluluk) korumak,
-
Mikrobiyal ve böcek kaynaklı kayıpları önlemek,
-
Aflatoksin oluşumunu engellemek,
-
Ürünü pazara veya ihracata kadar güvenli şekilde muhafaza etmek.
Uygun koşullarda depolanan antepfıstığı 12 aya kadar kalite kaybı olmadan dayanabilir.
Depolama Koşulları
| Parametre |
İdeal Değer |
Etkisi |
| Sıcaklık (°C) |
10–15 °C |
Solunum ve oksidasyon hızı düşer |
| Bağıl Nem (%) |
50–60 |
Küf gelişimi engellenir |
| Ürün Nemi (%) |
5–6 |
Aflatoksin riski minimum olur |
| Hava Sirkülasyonu |
Düzenli |
Yoğuşma ve sıcak nokta oluşmaz |
| Işık |
Karanlık ortam |
Yağ oksidasyonu engellenir |
Depolama Sırasında Görülen Kalite Kayıpları
| Bozulma Türü |
Neden |
Belirti |
| Yağ Oksidasyonu |
Yüksek sıcaklık ve oksijen teması |
Ransit koku, acı tat |
| Aflatoksin Oluşumu |
Nem >7%, sıcaklık >25°C |
Küf tabakası, yeşilimsi renk |
| Renk Kararması |
Fenolik oksidasyon |
Kabuk ve çekirdek kararması |
| Nemlenme ve Küflenme |
Hava sirkülasyonu yetersizliği |
Yüzeyde küf tabakası |
| Böcek Bulaşması |
Depo hijyeni zayıf |
Toz, delik, çekirdek kaybı |
Depo Zararlıları ve Önleme
| Zararlı |
Etki |
Önleme |
| Acarus siro (Depo akarı) |
Küf ve aflatoksin artışı |
Fosfin fumigasyonu |
| Tribolium castaneum (Un kurdu) |
İç çekirdeği yer |
Temizlik + feromon tuzak |
| Ephestia kuehniella (Un güvesi) |
Çuval içi zarar |
UV tuzak + ağ koruma |
| Aspergillus flavus |
Aflatoksin üretimi |
Nem kontrolü + hava sirkülasyonu |
Raf Ömrünü Uzatma Yöntemleri
| Yöntem |
Açıklama |
Etkisi |
| Düşük sıcaklıkta depolama (8–12°C) |
Solunum ve enzim aktivitesini yavaşlatır |
Kalite korunur |
| Modifiye Atmosfer (MAP) |
Azot veya CO₂ kullanımı |
Küf gelişimi baskılanır |
| Vakum Ambalajlama |
Oksijen temasını azaltır |
Oksidasyon azalır |
| Kitosan / Natamisin Kaplama |
Mikrobiyal gelişimi önler |
Raf ömrü +30–40% |
| UV veya Ozon Sterilizasyonu |
Yüzeydeki mikroorganizmayı öldürür |
Mikrobiyal yük azalır |
|
|
