Ambalajlama ve lojistik süreçleri, hasat sonrası dönemde meyve kalitesini koruma, darbe ve çürümeyi önleme, soğuk zinciri sürdürme açısından kritik öneme sahiptir.
Doğru ambalaj ve taşıma sistemi; fiziksel koruma, gaz alışverişi ve nem kontrolü sağlayarak armutların raf ömrünü uzatır.
Ambalajlama İlkeleri
Amaç
Açıklama
Koruma
Mekanik darbelere, titreşim ve ezilmelere karşı koruma sağlar.
Havalandırma
Ambalaj içinde sıcaklık ve nem birikimini önler.
Hijyen
Mikroorganizma bulaşmasını en aza indirir.
İzlenebilirlik
Parti numarası, üretici kodu, hasat tarihi gibi bilgileri içerir.
Pazarlama
Görsel kalite ve marka değeri kazandırır.
Ambalaj Malzemeleri
Malzeme
Özellik
Kullanım Notu
Plastik kasalar (delikli)
Hafif, tekrar kullanılabilir, iyi havalanma sağlar.
En yaygın ambalaj türü.
Karton kutular
Ucuz, kolay baskı yapılabilir.
Nemleforme olur; iç liner gerekir.
Polipropilen torbalar
Gaz geçirgenliği yüksek, nem tutar.
MA paketleme için uygundur.
MAP/MA poşetleri
Modifiye atmosfer sağlar (O₂/CO₂ dengesi).
Uzun mesafe taşımada kullanılır.
Tek meyve yatakları (tray, ped)
Meyve sürtünmesini engeller.
Premium ürünlerde tercih edilir.
Etiketleme Gereklilikleri
Her paket üzerinde şu bilgiler yer almalıdır:
Ürün adı ve çeşidi
Kalite sınıfı (Ekstra / I. Sınıf / II. Sınıf)
Boy aralığı
Hasat tarihi
Parti numarası
Üretici veya firma kodu
Menşei (ör. Türkiye / Bursa / Isparta)
Barkod ve QR kod uygulamaları, ihracatta izlenebilirlik için giderek zorunlu hale gelmektedir.
Lojistikte Dikkat Edilecek Noktalar
Aşama
Kritik Uygulama
Amaç
Yükleme
Soğutulmuş araçlara ürün girişi öncesinde ön soğutma yapılmalı.
Sıcaklık şokunu önlemek.
Taşıma
0–1 °C, %90–95 RH, etilen <0,1 ppm olmalı.
Soğuk zincirin korunması.
Araç Seçimi
İzoterm veya soğutmalı araçlar.
Uzun mesafede homojen ısı dağılımı.
Yerleşim
Paletler arasında hava dolaşım boşluğu bırakılmalı.
Kondenzasyon ve çürüme önlenir.
Boşaltma (Unloading)
Depo ve araç sıcaklık farkı max 2 °C olmalı.
Yoğuşmayı engellemek.
Soğuk Zincir Yönetimi
Her araçta datalogger / sıcaklık kaydedici kullanılmalıdır.
Lojistik sürecinde sıcaklık 0–1 °C, nem %90–95 seviyesinde korunmalıdır.
Gecikmeler veya kapı açık kalmaları etilen birikimine yol açabilir.
Sensörlü takip sistemleri (IoT tabanlı) ile sıcaklık sapmaları anlık izlenebilir.
İhracat Lojistiğinde Ek Uygulamalar
MAP/CA konteynerler: Uzun deniz taşımalarında atmosfer kontrolü sağlar.
Etilen filtreleri: Uzun süreli taşımada olgunlaşmayı geciktirir.
Nem dengeleyici pedler: Kondenzasyonu önleyerek yüzey çürümelerini azaltır.
Palet kaplama filmleri: Isı ve nem stabilizasyonu sağlar.
Yenilikçi Yaklaşımlar
Akıllı ambalajlar: Renk değişimiyle tazelik göstergesi (oksijen sensörleri).
Biyobozunur ambalajlar: PLA veya nişasta bazlı ekolojik çözümler.
