Brassinosteroidler (BRs) Brassinosteroidler (BRs), bitkilerde büyüme, hücre genişlemesi, stres toleransı ve meyve kalitesi üzerinde etkili steroid yapılı bitki hormonlarıdır. Armutta özellikle meyve gelişimi, renk oluşumu, stres dayanıklılığı ve raf ömrü üzerine olumlu etkiler gösterirler.
Brassinosteroidlerin Genel Özellikleri
Özellik Açıklama
Kimyasal yapı Steroid türevi bitki hormonu
Etki düzeyi Çok düşük konsantrasyonlarda aktif (nM düzeyinde)
Doğal formlar Brassinolid (BL), 24-epibrassinolid (EBL), 28-homobrassinolid
Dağılım Genç dokular, tomurcuklar, yapraklar ve meyve kabuğu
Armutta Brassinosteroidlerin Fizyolojik Görevleri
Etki Alanı Mekanizma Armut Üzerindeki Etkisi
Hücre genişlemesi Hücre duvarı esnekliğini artırır Meyve hacmi artar
Fotosentez aktivitesi Rubisco ve klorofil sentezini destekler Daha yeşil yaprak ve güçlü büyüme
Meyve olgunlaşması Şeker birikimini teşvik eder Tat ve aroma artar
Stres toleransı Antioksidan enzimleri aktive eder Sıcaklık, tuz ve kuraklık direnci artar
Etilen ile etkileşim Etilen sentezini modüle eder Olgunlaşma dengelenir, raf ömrü uzar
Uygulama Alanları ve Etkileri
Uygulama Hedef Konsantrasyon Dönem
24-epibrassinolid (EBL) Meyve iriliğini artırmak, stres toleransı 0.1–0.5 ppm Çiçeklenme sonrası 10–15 gün
Brassinolid (BL) Renk ve tat kalitesini artırmak 0.05–0.2 ppm Hasattan 3–4 hafta önce
28-homobrassinolid Raf ömrünü uzatmak 0.2–0.5 ppm Hasattan 1 hafta önce
Brassinosteroidlerin Diğer Hormonlarla Etkileşimi
Hormon Etkileşim Türü Sonuç
Auksin (IAA) Sinerjik Hücre uzaması hızlanır
Gibberellin (GA) Destekleyici Meyve büyümesi artar
Etilen (C₂H₄) Düzenleyici Olgunlaşma dengelenir
ABA Antagonistik Stres ve olgunluk dengesi sağlanır
Hasat Sonrası Etkiler
Antioksidan aktivite artışı: Superoksit dismutaz (SOD), katalaz (CAT) ve peroksidaz (POD) enzim aktiviteleri artar.
Hücre duvarı bütünlüğü korunur: Pektinaz ve selülaz enzimlerinin aktivitesi azalır.
Yumuşama gecikir: Meyve sertliği daha uzun süre korunur.
Depo çürüklüğü azalır: Fungal patojenlere karşı direnç artar.
Biyoteknolojik Uygulamalar
Genetik düzeyde: BRI1 ve BZR1 genleri, brassinosteroid duyarlılığını düzenler.
BR sinyalizasyonu artırılmış armut çeşitleri , stres koşullarına daha dayanıklıdır.
Nanoteknolojik BR formülasyonları: Kontrollü salınım ve uzun süreli etki sağlar.
Avantajları
Hücre büyümesini teşvik eder → iri meyveler.
Antioksidan savunmayı güçlendirir → daha uzun raf ömrü.
Kuraklık, tuz, sıcaklık stresine karşı dayanıklılık sağlar.
Kimyasal olgunlaştırıcı ihtiyacını azaltır.
Dikkat Edilmesi Gerekenler
Yüksek dozlarda (≥1 ppm) olgunlaşmayı hızlandırabilir.
Aşırı uygulama, meyve renginde solma yapabilir.
Uygulama zamanı çeşit ve iklime göre ayarlanmalıdır.
