Hasat Sonrası ve Depolama Sorunları Armutta hasat sonrası ve depolama sorunları , özellikle meyve dokusunun hassas yapısı ve yüksek solunum hızı nedeniyle oldukça yaygındır. Bu dönemde yapılan küçük hatalar bile ciddi kalite kayıplarına yol açabilir.
Hasat Zamanı ile İlgili Sorunlar
Sorun Belirtiler Neden Etki
Erken Hasat Tat ve aroma yetersiz, olgunlaşma zor. Düşük nişasta dönüşümü, etilen azlığı. Tüketici kabulü düşük.
Geç Hasat Meyve yumuşak, depoda kısa ömür. Yüksek etilen üretimi. Çürüme ve renk bozulması.
Uygun Olgunluk Testi Yapılmaması Rastgele hasat. Nişasta, sertlik ve TSS ölçülmemesi. Depo dayanımı tahmin edilemez.
Soğutma ve Depolama Koşulları
Faktör Uygun Aralık Etkisi
Sıcaklık -1 ila 0 °C Solunumu ve etilen üretimini yavaşlatır.
Bağıl Nem %90–95 Su kaybı ve büzüşmeyi önler.
Soğutma Hızı Hasattan sonraki 6–8 saat içinde Doku bozulmasını önler.
Depo Süresi 3–6 ay (çeşide göre) Kontrollü atmosferle uzatılabilir.
CA/ULO Depo Gazları 1–2% O₂, 0–1% CO₂ İç kararma ve etilen artışı kontrol edilir.
Fizyolojik Depolama Bozuklukları
Sorun Belirti Neden
Fizyolojik Kararma (Storage Scald) Kabukta kahverengileşme. Etilen oksidasyonu, düşük sıcaklık stresi.
İç Kararma (Internal Browning) Meyve iç dokusunda kararma. Uzun süreli depolama veya düşük O₂.
Siyah Çekirdek (Black Heart) Çekirdek çevresinde siyah renk. Yüksek CO₂, düşük oksijen.
Bitter Pit (Acı Benek) Yüzeysel kahverengi çöküntüler. Kalsiyum eksikliği.
Kabukta Büzüşme / Kuruma Nem kaybı sonrası yüzey buruşur. Yetersiz nem kontrolü.
Mikrobiyal ve Çürüme Sorunları
Sorun Etmen Belirtiler
Mavi Küf (Penicillium expansum) Hasat ve ambalaj yaralarından girer. Mavi-yeşil küf tabakası, yumuşama.
Gri Küf (Botrytis cinerea) Yüksek nemli ortamda gelişir. Gri kadifemsi tabaka, çürüme.
Monilya (Monilinia spp.) Çiçekten bulaşır, depoda aktifleşir. Kahverengi çürük halkalar.
Alternaria Çürüklüğü Olgun meyvelerde siyah lekeler. Zayıf kabuk direnci, aşırı nem.
Ambalajlama ve Taşıma Sorunları
Sorun Neden Sonuç
Uygun Olmayan Ambalaj Hava sirkülasyonu zayıf, nem hapsolur. Çürüme ve deformasyon.
Darbeye Dayanıksız Kasa Mekanik zedelenme. Kahverengi lekeler, mikro çatlaklar.
Aşırı Yığma Basınç hasarı. Alt tabakadaki meyveler ezilir.
Soğuk Zincir Kopması Taşıma sırasında ısı değişimi. Yoğuşma → küf artışı.
Kalite Kontrol ve Takip
Yöntem Kullanım Amacı
Nişasta Testi (Lugol) Fizyolojik olgunluğu belirler.
Meyve Sertliği (Penetrometre) Hasat zamanını saptar.
TSS (Refraktometre) Tat ve şeker seviyesi ölçümü.
CO₂ / O₂ Sensörleri Kontrollü atmosfer izleme.
Etilen Filtreleri / Absorberler Depoda olgunlaşma kontrolü.
Hasat Sonrası Koruma ve Yenilikçi Yaklaşımlar
Uygulama Etki
1-MCP (SmartFresh, Harvista) Etilen bağlanmasını engeller, raf ömrünü uzatır.
Doğal Kaplama (Carnauba, Kitosan, Aloe vera) Su kaybını azaltır, mikropları engeller.
UV-C / Ozon Uygulaması Mikrobiyal yükü düşürür.
Kalsiyum Daldırma Hücre zar dayanıklılığını artırır.
Dinamik Kontrollü Atmosfer (DCA) Oksijen sürekli ölçülerek otomatik dengelenir.
