Arpa toz emici böcek (Nysius cymoides), Hemiptera: Lygaeidae familyasına ait, tahıllarda özellikle başaklanma ve süt olum dönemlerinde zarar yapan bir türdür.
Ergin birey 3–4,5 mm uzunluğunda, gri kahverengi ve uzun oval vücutludur.
Antenleri 4 segmentlidir; kanatları yarı şeffaf olup uç kısmında koyu lekeler bulunur.
Yaşayışı:
Kışı genellikle yabancı otlar arasında veya toprak yüzeyinde ergin olarak geçirir.
İlkbaharda sıcaklık yükselince aktif hale gelir, tarlalara göç eder.
Yumurtalarını toprak yüzeyine veya bitki kök boğazına bırakır.
Yumurtadan çıkan nimfler, arpa ve buğdayın genç sürgün ve başak kısımlarından özsuyu emer.
Uygun koşullarda yılda 2–3 döl verebilir.
Zarar Şekli
Ergin ve nimfler bitki özsuyunu emerek fizyolojik dengenin bozulmasına neden olur.
Başaklarda boş taneler, buruşuk ve lekeli daneler oluşur.
Daneler dolmaz, bin tane ağırlığı ve hektolitre ağırlığı düşer.
Özellikle süt olum–hamur olum dönemlerinde zarar şiddetlidir.
Tanelerde renk değişimi, beyazlama veya solgunlaşma görülebilir.
Yoğun bulaşmalarda verim kaybı %20–50’ye ulaşabilir.
Konukçuları
Arpa, buğday, yulaf, çavdar, tritikale
Ayrıca bazı yabani otlar (özellikle Capsella, Chenopodium, Sinapis türleri)
Kuru ve açık alanlarda bitki kalıntıları üzerinde de yaşayabilir.
Kimyasal Olmayan Mücadele
Ekim nöbeti uygulanmalı; ardışık tahıl ekimi yapılmamalıdır.
Hasat sonrası tarlada kalan anız ve yabancı otlar yok edilmelidir.
Tarlalar erken sürülerek kışı geçiren erginler toprak altına gömülmelidir.
Erken ekim yapılan alanlarda zararın şiddeti azalır.
Kenarlarda ot kontrolü yapılmalıdır; zararlının ilk yerleştiği alanlar genellikle tarlaların kenarlarıdır.
Biyoteknik Mücadele
Sarı yapışkan tuzaklar ile populasyon izleme yapılabilir.
Zararlı popülasyonu yoğunlaştığında erken uyarı sağlar.
Ergin uçuşunun takibi, kimyasal müdahale zamanını belirlemede etkilidir.
Biyolojik Mücadele
Doğal düşmanlar zararlının populasyonunu baskı altında tutar.
Grup
Tür
Etki Şekli
Predatörler
Nabis ferus, Orius albidipennis
Nimf ve erginlerle beslenir.
Parazitoidler
Telenomus chloropus, Gryon nigricans
Yumurtaları parazitleyerek gelişimi durdurur.
Entomopatojen mantarlar
Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae
Nemli koşullarda erginlerde enfeksiyon oluşturur.
Doğal düşmanların korunması ve kimyasal kullanımının azaltılması populasyonun dengelenmesini sağlar.
Kimyasal Mücadele
Zararlı populasyonu yüksekse başaklanma döneminde ilaçlama yapılmalıdır.
İlaçlama sabah erken veya akşam saatlerinde, rüzgarsız havalarda yapılmalıdır.
Aynı IRAC grubundaki etken maddelerin ardışık kullanımı önerilmez.
Larva ve ergin birlikte bulunduğunda geniş spektrumlu preparatlar tercih edilir.