Fenolojik Tanım ve Süreç

Bu dönem, tohumun toprağa ekilmesinden fide oluşumuna kadar geçen evredir (BBCH 00–09).

• Başlangıç: Tohumun su alması (imbibisyon)

• Devam: Embriyonik kök (radikula) çıkışı, ardından ilk yaprak (koleoptil) toprak yüzeyine ulaşır.

• Bitiş: İlk yeşil yaprakların açılması ve fotosentezin başlamasıyla fide evresi tamamlanır.
  Süre, toprak sıcaklığına ve nemine bağlı olarak 5–15 gün arasında değişir.

Bitkide Gerçekleşen Fizyolojik Olaylar

• Tohumun su alımı (imbibisyon): En kritik evredir; tohum hacmen şişer ve enzimatik faaliyet başlar.

• Solunum aktivitesi: Enerji üretimi hızlanır; amilaz, proteaz, lipaz gibi enzimler aktif hale gelir.

• Besin mobilizasyonu: Tohumdaki nişasta → şeker, protein → amino asit formuna dönüşür.

• Kök gelişimi: Radikula toprağa girerek su ve besin alımını başlatır.

• Fide oluşumu: Koleoptil toprak yüzeyini deler, ilk fotosentetik yapraklar açılır.

• Kritik eşik: Bu dönemde toprak sıcaklığı 6–10 °C, nem %70–80, EC < 1,5 dS/m olmalıdır.

Sulama ve Su Yönetimi

• Amaç: Tohumun eşit su almasını sağlamak ve homojen çimlenme elde etmek.

• İlk sulama: Ekim sonrası yüzey nemi düşükse “can suyu” olarak hafif sulama yapılır.

• Toprak nem dengesi: Aşırı su, oksijen azlığına ve kök çürüklüğüne yol açar.

• Kumlu veya geçirgen topraklarda: Damlama veya mini sprinkler tercih edilir.

• Ağır killi topraklarda: Yüzeyde kabuk oluşumunu önlemek için düşük debili sulama yapılmalıdır.

• Sulama aralığı: 3–5 günde bir, yüzey nemini koruyacak şekilde.

-Tohumun ıslandığı ancak çamurlaşmadığı, gevşek nemli bir yapı en ideal çimlenme ortamıdır.

Besleme Stratejisi

Bu dönem, besin takviyesi açısından hassas fakat gereklidir. Tohum ve genç fide kökleri düşük konsantrasyondan yararlanabilir.