Bu dönem, hasat sonrasında bitkinin yaşam döngüsünü tamamladığı, metabolik aktivitelerin minimuma indiği ve toprakta biyolojik yenilenmenin başladığı evredir (BBCH 96–99).
96–97: Tarlada kalan kök ve sap artıklarının ayrışması başlar.
98: Mikroorganizma aktivitesi artar, organik dönüşüm süreci hızlanır.
99: Tam dinlenme evresine geçilir; toprak yeni sezona hazırlanır.
Bu dönem, toprak sağlığı, organik madde dönüşümü ve mikrobiyal yeniden yapılanma açısından stratejik öneme sahiptir.
Bitkide Gerçekleşen Fizyolojik Olaylar
Bitki artıklarındaki karbon ve azot bileşikleri mikrobiyal faaliyete bağlı olarak parçalanır.
Fenolik bileşikler, lignin ve selüloz mikroorganizmalarca dönüştürülür.
Toprak enzimleri (dehidrogenaz, fosfataz, katalaz) aktivite kazanır.
N, P, K ve S elementleri mineralizasyon yoluyla yeniden toprağa kazandırılır.
Rhizobakteriler (Bacillus, Pseudomonas, Azotobacter) yeniden kolonize olur.
Toprak ve Su Yönetimi
Sulama yapılmaz; doğal yağış rejimi toprak biyolojisinin aktifleşmesini sağlar.
Erozyon riski yüksek alanlarda bitki artıkları yüzeyde bırakılmalıdır.
Toprak havalandırılmalı, gerekirse yüzeysel sürüm (5–10 cm) yapılmalıdır.
Dinlenme boyunca toprak nemi %50–60 seviyesinde tutulmalıdır; bu mikrobiyal aktiviteyi destekler.
Besleme ve Toprak İyileştirme Stratejisi
Uygulama
Amaç
Açıklama
Organik madde takviyesi
Toprak yapısını ve su tutma kapasitesini artırmak
1–2 ton/da iyi yanmış çiftlik gübresi.
Humik–fulvik asit uygulaması
Mikrobiyal yaşamı uyarır, iyon değişimini artırır
2–4 L/da sıvı humik veya fulvik asit.
Trichoderma ve Bacillus karışımları
Kök artıklarıyla simbiyotik parçalama
200–300 g/da toprak uygulaması.
Yeşil gübre bitkileri (baklagil, fiğ, bezelye)
Toprak azotu ve organik karbonu artırır
Ekim öncesi yeşil gübreleme yapılabilir.
Kireçleme (CaCO₃)
Toprak pH’ını dengelemek
pH 6.0 altındaki topraklarda 150–200 kg/da.
Bu dönem aktif besleme değil, rejenerasyon ve toprak hazırlığı dönemidir.
