Bilgi Bankası

Depolama Koşulları ve Yönetimi

Hasat sonrası dönem, arpa kalitesinin korunması ve mikrobiyal bozulmaların önlenmesi açısından kritik bir süreçtir. Uygun depolama koşulları ve yönetim uygulamaları, hem fiziksel hem de biyokimyasal değişimleri kontrol altına almak için gereklidir.


Depolama Öncesi Hazırlık

Uygulama Açıklama
Temizlik Depo, silo veya çuvallar önceki mahsul kalıntılarından, küf ve böceklerden tamamen arındırılmalıdır.
Nem Oranı Kontrolü Arpa taneleri depoya alınmadan önce %12–13 nem oranına kadar kurutulmalıdır. Daha yüksek nem oranı küf gelişimini hızla artırır.
Sınıflandırma Tane iriliği, renk, dolgunluk ve yabancı madde oranına göre partiler ayrılmalıdır. Bu, homojen depolama sağlar.

Uygun Depolama Koşulları
Parametre Önerilen Aralık Açıklama
Sıcaklık 10–15 °C Daha yüksek sıcaklıklar böcek ve mantar gelişimini hızlandırır.
Bağıl Nem (RH) %60–65 Yüksek nemde tane su alır, düşük nemde ise kırılganlaşır.
Hava Dolaşımı Düzenli Kondensasyon ve lokal ısınmayı önlemek için havalandırma yapılmalıdır.
Işık Karanlık ortam Işık, enzimatik aktiviteleri artırabilir ve renk bozulmasına yol açar.

Biyotik Risk Yönetimi
Risk Faktörü Kontrol Yöntemi
Küf ve Maya Gelişimi Kurutma, düşük nem, antifungal fumigantlar veya organik asit uygulamaları (propiyonik asit, sorbik asit vb.)
Depo Zararlıları (Sitophilus, Tribolium, Rhyzopertha) Fosfin (AlP) ile fumigasyon, yüzey ilaçlaması (deltamethrin, permethrin), biyolojik kontrol ajanları (Beauveria bassiana)
Aflatoksin / Mikotoksin Riski Nem < %13, hava akımı sağlama, kontaminasyonlu partileri ayırma

Depo Yönetimi ve İzleme
Uygulama Amaç
Sıcaklık ve Nem Sensörleri Otomatik izleme ile “sıcak noktalar” tespit edilir.
Periyodik Numune Alma Küf ve böcek varlığı kontrol edilir.
Havalandırma Planı Hava sirkülasyonu 15–20 günde bir sağlanmalıdır.
Rotasyon Uzun süreli depolamalarda parti değişimi yapılmalıdır.

Kalite ve Fiziksel Özellik Takibi
İzlenen Özellik Kritik Değer / Gözlem
Nem < %13
Bin Dane Ağırlığı Düşüş → solunum veya bozulma belirtisidir.
Protein Oranı Azalma → biyokimyasal yıkım (enzimatik aktivite).
Renk ve Koku Küfleşme veya ısınma belirtisi olabilir.

İlaç Önerileri