Hasat sonrası süreç, arpanın kalite, pazar değeri ve depolama dayanıklılığı açısından en kritik dönemdir. Bu dönemde yapılan doğru uygulamalar, ürünün hem fiziksel hem de biyokimyasal bozulmasını önler ve pazarlanabilir kalitesini uzun süre korur.
Genel Yönetim İlkeleri
Uygulama
Açıklama
Zamanında Hasat
Arpa, %14–15 nem oranına ulaştığında hasat edilmelidir. Gecikmiş hasat, tane dökülmesine ve küf riskine yol açar.
Hasat Ekipman Ayarı
Biçerdöver ayarları; tane kırılmasını en aza indirecek şekilde yapılmalıdır. Kırık taneler depoda bozulmayı hızlandırır.
Taşıma ve Yükleme
Ürün taşınmadan önce araçlar kuru ve temiz olmalı, doğrudan güneş altında bekletilmemelidir.
Kurutma ve Nem Yönetimi
Uygulama
Öneri
Doğal Kurutma
Serin, gölgeli, hava akımı yüksek alanlarda yayvan tabakalar halinde yapılmalıdır.
Mekanik Kurutma
Hava sıcaklığı 40–45 °C’yi geçmemelidir. Aşırı sıcaklık protein denatürasyonuna yol açar.
Nem Kontrolü
Nihai depolama nemi %12–13 olmalıdır. Daha yüksek nem, mikrobiyal faaliyeti artırır.
Depolama Yönetimi
Konu
Uygulama
Depo Temizliği
Önceki ürün kalıntıları, küf ve böcek bulaşıkları temizlenmelidir.
Havalandırma
15–20 günde bir düzenli hava sirkülasyonu yapılmalıdır.
Isı ve Nem İzleme
Sensörler ile ortam koşulları sürekli kontrol edilmelidir.
Parti Ayrımı
Farklı nem oranına sahip ürünler birlikte depolanmamalıdır.
Zararlı ve Hastalık Yönetimi
Risk
Önlem
Küf ve Mikotoksinler
Depolama öncesi antifungal organik asit (propiyonik, sorbik) uygulamaları yapılabilir.
Depo Zararlıları
Boş depo fumigasyonu (fosfin), giriş alanlarında insektisit bariyeri veya feromon tuzakları kullanılabilir.
Bakteriyel Bozulma
Havalandırma ve düşük sıcaklık koşulları ile oksijen denetimi sağlanmalıdır.
Kalite ve İzlenebilirlik
Uygulama
Amaç
Numune Takibi
Her partiye ait nem, protein, renk ve koku analizleri düzenli yapılmalıdır.
Kayıt Tutma
Depo sıcaklığı, nem oranı ve ilaçlama tarihleri kayıt altına alınmalıdır.
Etiketleme
Parti numarası, depolama tarihi ve üretim bölgesi bilgileri ürünle birlikte saklanmalıdır.
