Depo Akarları (Acarus siro) Depo akarları (Acarus siro ) , aspir üretiminde depolama ve uzun süreli muhafaza aşamalarında ortaya çıkan mikroskobik zararlılardır . Genellikle yüksek nemli ve sıcak ortamlarda hızla çoğalır, aspir tohumlarının yüzeyinde ve depo duvarlarında koloniler oluşturur. Zararı doğrudan ürün kalitesini düşürmekle kalmaz, aynı zamanda alerjenik etkiler ve küf gelişimini tetikleme gibi ikincil etkiler de yapar.
1. Zararlının Tanımı ve Biyolojisi
Özellik Açıklama
Bilimsel Adı Acarus siro
Takım / Aile Acari / Acaridae
Ergin Görünümü Mikroskobik (0.3–0.5 mm), beyazımsı renkte, oval gövdeli
Larva Görünümü 6 bacaklı, saydam beyaz renkte
Yaşam Döngüsü 8–15 gün; sıcaklık ve neme bağlı olarak hızla çoğalır
Üreme Hızı Uygun koşullarda birkaç haftada milyonlarca birey gelişebilir
Kışı Geçirme Şekli Ergin veya yumurta halinde depoda
Uygun Koşullar 25–30 °C sıcaklık, %70–85 bağıl nem
2. Zarar Şekli
Zarar Tipi Açıklama
Doğrudan Zarar Tohum yüzeyinde beslenir, embriyoya kadar ilerleyebilir.
Dolaylı Zarar Küf gelişimini artırır, ürün bozulmasına neden olur.
Kalite Kaybı Üründe tozlaşma, nem artışı ve kötü koku oluşur.
Sağlık Riski Akar dışkıları alerjen etki yapar (deri ve solunum).
3. Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri
Depo nemi %70’in üzerindeyse , akar popülasyonu hızla artar.
Kırık veya ezilmiş tohumlar , beslenme alanı sağlar.
Yetersiz havalandırma ve 25–30 °C sıcaklık , üremeyi hızlandırır.
Uzun süre depolanan ürünler , akar gelişimi için uygun ortamdır.
Küflü veya nemli yüzeyler , akarların en çok bulunduğu alanlardır.
4. Belirtiler
Belirti Türü Açıklama
Tohum Yüzeyinde Toz Mikroskobik akarların oluşturduğu beyazımsı tabaka.
Küf Kokusu Akar aktivitesi sonucu artan nem ve mantar gelişimi.
Tohum Renk Değişimi Gri-beyaz bir mat görünüm oluşur.
Ciltte Kaşıntı Depo çalışanlarında akar alerjisi belirtisi.
5. Doğal Düşmanlar (Biyolojik Kontrol Ajanları)
Tür Etkisi
Cheyletus eruditus Yırtıcı akar, Acarus siro bireylerini tüketir.
Hypoaspis miles Toprak ve depo ortamlarında yırtıcı akar olarak kullanılır.
Beauveria bassiana Entomopatojen mantar, akar populasyonlarını azaltır.
6. Kültürel Mücadele Önlemleri
Önlem Açıklama
Depo Kurutma Nemin %60 altına düşürülmesi gerekir.
Temizlik Duvar, zemin, çuval ve ekipman tamamen temizlenmeli.
Havalandırma Sürekli hava sirkülasyonu sağlanmalı.
Sıcaklık Kontrolü Depo 20 °C altında tutulmalı.
Depolama Süresi Ürün uzun süre depoda bekletilmemeli.
Eski Ürün Kalıntıları Yeni ürünle temas etmemeli.
7. Kimyasal Mücadele
Uygulama Notu:
Fumigasyon işlemi yalnızca yetkili personel tarafından yapılmalıdır.
Depo ilaçlaması ürün alınmadan önce yapılmalı.
IRAC grupları dönüşümlü kullanılmalıdır.
