Bilgi Bankası

Kırmızı Örümcekler (Tetranychus urticae)

Kırmızı örümcekler (Tetranychus urticae), aspir üretiminde en sık görülen fitofag (bitki özsuyu emici) zararlılardandır. Özellikle sıcak ve kuru koşullarda hızla çoğalarak, yapraklarda renk solması, beneklenme ve ağ örme belirtileri oluşturur. Ağır bulaşmalarda fotosentez kaybı, erken yaprak dökümü ve verim düşüşü görülür.

1. Zararlının Tanımı ve Biyolojisi

Özellik Açıklama
Bilimsel Adı Tetranychus urticae (İki benekli kırmızı örümcek)
Takımı / Ailesi Acari / Tetranychidae
Ergin Görünümü 0.4–0.6 mm, kırmızımsı veya sarımsı yeşil, iki koyu benekli
Yumurtalar Küresel, saydam beyaz, yaprak alt yüzeyine bırakılır
Larva Dönemi 3 çift bacaklı, küçük ve açık renkli
Kışı Geçirme Şekli Dişi akar olarak bitki artıkları veya toprakta
Döl Sayısı 10–15 döl / yıl (uygun koşullarda)
Uygun Koşullar 25–35 °C sıcaklık, düşük bağıl nem (%40–50)

2. Zarar Şekli
Zarar Tipi Açıklama
Yaprak Emgisi Akarlar bitki özsuyunu emer, hücreleri tahrip eder.
Beneklenme (klorotik lekeler) Yaprak yüzeyinde sarımsı benekler oluşur.
Ağ Oluşumu Yaprak altı ve üstünde ince ağ tabakası görülür.
Fotosentez Azalması Yeşil alan kaybı nedeniyle bitki zayıflar.
Erken Yaprak Dökümü Yoğun zarar sonucu fotosentez tamamen durur.

3. Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Sıcak ve kuru hava, popülasyon artışını tetikler.

  • Tozlu, havalandırması zayıf alanlar bulaşmayı artırır.

  • Aşırı azotlu gübreleme, yumuşak doku oluşumunu artırır.

  • Yabancı ot yoğunluğu, akarlar için alternatif konukçudur.

  • Yağmursuz uzun periyotlar, doğal yıkamayı engeller.

4. Belirtiler

Bitki Kısmı Belirti Açıklama
Yaprak Üstü Sarı benekler ve renk solması Emgi zararı sonucu
Yaprak Altı Akar kolonileri, ağ tabakası Mikroskobik yoğunlukta
Bitki Görünümü Solgun, mat renkli, erken kuruyan yapraklar Fotosentez azalmıştır
Tarlada Görünüm Kenarlardan başlayarak sararan alanlar Akar bulaşması yayılır

5. Doğal Düşmanlar (Biyolojik Kontrol Ajanları)
Tür Etkisi
Phytoseiulus persimilis En etkili yırtıcı akar; kırmızı örümcek larva ve erginlerini avlar.
Neoseiulus californicus Geniş spektrumlu biyolojik yırtıcı akar.
Feltiella acarisuga Akar larvalarıyla beslenen yırtıcı sinek.
Beauveria bassiana Entomopatojen mantar etkili.
Chrysoperla carnea Yumurta ve larvaları tüketen yeşil avcı böcek.

6. Kültürel Mücadele Önlemleri
Önlem Açıklama
Sulama Artışı Kuru dönemlerde nem oranı artırılarak akar yoğunluğu azaltılır.
Toz Kontrolü Sulama veya bitki ıslatma ile yaprak yüzey tozu temizlenir.
Yabancı Ot Mücadelesi Alternatif konukçular ortadan kaldırılmalı.
Aşırı Azottan Kaçınma Dengeli gübreleme yapılmalı.
Hasat Artığı Temizliği Kışlayan bireyler azaltılır.

7. Kimyasal Mücadele
Etken Madde Etki Şekli IRAC / ARAC Kodu
Abamectin Temas + mide etkili 6
Spiromesifen Lipid biyosentez inhibitörü 23
Fenpyroximate Mitokondriyal elektron taşıma inhibitörü 21A
Clofentezine Akar yumurta öldürücü 10A
Beauveria bassiana Biyolojik, entomopatojen mantar 14

Uygulama Notu:

  • Kimyasal mücadele popülasyon eşik değerine ulaşıldığında yapılmalıdır.

  • Erken dönemde biyolojik ajanlarla mücadele tercih edilmelidir.

  • Aynı IRAC grubu ilaçlar ardışık kullanılmamalıdır.

8. Entegre Zararlı Yönetimi (IPM)

  1. Popülasyon izleme: 10 yapraktan 3’ünde akar varsa mücadele zamanı gelmiştir.

  2. Biyolojik kontrol: Phytoseiulus persimilis salımı önerilir.

  3. Kültürel önlemler: Toz, sıcaklık ve nem kontrolü sağlanmalıdır.

  4. Kimyasal müdahale: Sadece eşik değeri aşıldığında.

  5. Direnç yönetimi: IRAC rotasyonu gözetilmelidir.

9. Ekonomik Önemi

  • Şiddetli bulaşmalarda verim kaybı %40–60’a ulaşabilir.

  • Fotosentez azalır, erken olgunlaşma ve düşük yağ oranı görülür.

  • Yaprak dökümü, bitkinin gelişimini durdurur.

İlaç Önerileri