Etilen (C₂H₄), aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinde gaz formunda bulunan ve bitkinin gelişim süreçlerinin son aşamalarında etkili olan bir olgunlaşma ve stres hormonudur. Basit yapısına rağmen büyüme, yaşlanma, çiçeklenme, yaprak dökümü ve stres yanıtlarında güçlü bir düzenleyici rol oynar.
Aspir Bitkisinde Etilenin Temel İşlevleri
Fizyolojik Süreç
Etilenin Etkisi
Açıklama
Çiçeklenme ve Tomurcuk Açımı
Uyarıcı
Çiçeklerin açılmasını hızlandırır; özellikle sıcak stresinde etkilidir.
Yaprak ve Çiçek Dökümü (Abscisyon)
Teşvik edici
Auksin azalmasıyla birlikte etilen sentezi artar, dokuların ayrılmasını sağlar.
Olgunlaşma ve Senesens
Arttırıcı
Kapsül ve tohum olgunlaşmasında görev alır, klorofil yıkımını hızlandırır.
Stres Tepkileri
Uyarıcı
Kuraklık, tuzluluk veya su baskını altında etilen üretimi artar.
Kök Hava Stresi Adaptasyonu
Düzenleyici
Oksijen eksikliğinde adventif kök oluşumunu teşvik eder.
Aspirde Etilen Dengesini Etkileyen Faktörler
Sıcaklık: 30–35 °C üzeri sıcaklıklarda etilen üretimi artar.
Mekanik Yaralanma: Hasat, rüzgar veya zararlı stresi etilen sentezini hızlandırır.
Oksijen ve Etilen Ön Maddeleri (ACC): ACC sentaz ve ACC oksidaz aktiviteleri artarsa etilen sentezi yükselir.
Diğer Hormonlarla Etkileşim: Auksin, gibberellin ve ABA düzeyleri etilen sentezini dolaylı olarak etkiler.
