Bilgi Bankası

Brassinosteroidler (BRs)

Brassinosteroidler (BRs), aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinde büyüme, stres toleransı ve hücre duvarı gelişiminde rol alan güçlü steroid yapılı bitki hormonlarıdır. Hücre zarındaki reseptörler aracılığıyla etkili olur ve gen ekspresyonunu düzenleyerek bitkinin hem vejetatif hem generatif gelişimini optimize eder.

Aspir Bitkisinde Brassinosteroidlerin Temel İşlevleri

Fizyolojik Süreç BR’lerin Etkisi Açıklama
Hücre Uzaması ve Büyüme Güçlü uyarıcı Hücre duvarı elastikiyetini artırarak sürgün ve yaprak büyümesini destekler.
Fotosentez Aktivitesi Artırıcı Klorofil sentezini ve Rubisco aktivitesini güçlendirir.
Çiçeklenme ve Döllenme Uyarıcı Polen canlılığını artırır, tohum tutum oranını yükseltir.
Stres Toleransı Arttırıcı Kuraklık, tuzluluk ve sıcaklık stresinde zararlı reaktif oksijen türlerini (ROS) azaltır.
Kök Gelişimi Dengeleyici Auksinlerle birlikte kök dallanmasını düzenler.
Hormon Dengeleme Düzenleyici GA, ABA ve etilen hormonlarıyla sinerjik veya antagonistik etki gösterebilir.

Aspirde BR Dengesini Etkileyen Faktörler

  • Işık: Karanlıkta BR sentezi azalır; ışık, brassinosteroid üretimini tetikler.

  • Besin Durumu: Fosfor ve azot eksikliklerinde BR aktivitesi düşer.

  • Stres: Kuraklık veya tuzluluk BR üretimini artırarak savunma genlerini aktive eder.

  • Bitki Gelişim Dönemi: Genç dokularda BR seviyesi daha yüksektir.

Tarımda Kullanılan Başlıca Brassinosteroid Formları

Etken Madde Kullanım Alanı (Aspirde) Uygulama Notları
24-Epibrassinolide (EBL) Vejetatif gelişim, stres dayanımı 0.1–0.5 ppm dozda yapraktan uygulanabilir.
28-Homobrassinolide (HBL) Çiçeklenme ve tohum dolgunluğu Yüksek sıcaklıkta bitki direncini artırır.

Diğer Hormonlarla Etkileşim
Hormon Etkileşim Türü Sonuç
Auksin Sinergist Hücre uzaması ve kök oluşumunda birlikte çalışır.
Gibberellin (GA) Sinergist Büyüme ve sürgün uzamasını destekler.
ABA (Abscisik Asit) Antagonist BR, ABA’nın stres kaynaklı büyüme baskısını azaltır.
Etilen Dengeleyici Fazla etilenin yaşlanma etkisini hafifletir.

Aspirde Brassinosteroid Yönetimi – Uygulama Önerileri

  • Vejetatif Dönem: 24-Epibrassinolide düşük dozda (0.2 ppm) yaprak uygulaması gelişimi hızlandırır.

  • Çiçeklenme Öncesi: BR + mikro element karışımları stres toleransını artırır.

  • Stresli Koşullar: Tuzluluk veya sıcaklık stresinde BR uygulaması yaprak su potansiyelini dengeler.

İlaç Önerileri