Bilgi Bankası

Sükzinat dehidrogenaz (SDH)

Sükzinat dehidrogenaz (SDH), aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinde mitokondriyal enerji üretiminin merkezinde yer alan bir enzim kompleksidir.
Bu enzim, hem sitrik asit döngüsünün (TCA) hem de elektron taşıma zincirinin (ETZ) bir parçasıdır — bu özelliğiyle bitki metabolizmasında “çift görevli” tek enzimdir.

Kimyasal Özellikleri ve Reaksiyonu

Özellik Açıklama
Tam adı Sükzinat dehidrogenaz (EC 1.3.5.1)
Yerleşim yeri Mitokondri iç zarı
Reaksiyon Denklemi Süksinat + FAD → Fumarat + FADH₂
Cofaktör FAD (Flavin Adenin Dinükleotid)
Optimum pH 7.2 – 8.0
Kompleks Yapısı SDH1–SDH4 alt birimlerinden oluşur (Kompleks II)

Aspir Bitkisinde SDH’nin Fizyolojik Rolleri
Süreç / Görev SDH’nin Rolü Açıklama
TCA Döngüsü (Krebs Döngüsü) Süksinat’ı fumarata dönüştürür Karbon iskeletlerinin enerjiye (ATP) dönüşümünde görev alır.
Elektron Taşıma Zinciri (ETZ) FADH₂’yi ubikinona aktarır Elektron transferini sağlayarak ATP sentezini destekler.
Stres ve Oksidatif Denge ROS üretimini kontrol eder Kuraklık ve tuzlulukta mitokondriyal redoks dengesini düzenler.
Tohum Dönemi Enerji Gereksinimi Yüksek aktivite gösterir Tohum olgunlaşması ve yağ sentezi sırasında enerji sağlar.
Yaşlanma ve Solunum Aktivitesi Enerji metabolizmasını sürdürür Hücre yaşlanmasında enerji devamlılığını korur.

Aspirde SDH Aktivitesini Etkileyen Faktörler

  • Sıcaklık: 25–35 °C aralığında maksimum aktivite; 40 °C üzerinde enzim kararsız hale gelir.

  • Oksijen Düzeyi: Düşük oksijen (hipoksi) durumunda SDH aktivitesi düşer.

  • Azot Beslenmesi: Azot yetersizliğinde enerji metabolizması yavaşlar.

  • Stres Faktörleri: Kuraklık, tuzluluk ve oksidatif stres FAD/FADH₂ dengesini etkiler.

  • Bitki Gelişim Dönemi: Çiçeklenme ve tohum dolumu aşamalarında aktivite artar.

SDH’nin Diğer Enzimlerle Etkileşimi

Enzim İlişkisi Sonuç
Malat Dehidrogenaz (MDH) TCA döngüsünde ardışık rol oynar MDH’nin ürünü oksaloasetat, SDH döngüsünü tamamlar.
ATP Sentaz ETZ ile bağlantılı SDH aktivitesi ATP üretimini doğrudan etkiler.
Glutatyon Redüktaz (GR) ROS dengesinde birlikte çalışır SDH aşırı aktivitesi oksidatif stresi artırabilir.

Aspirde SDH Aktivitesini Artıran Uygulamalar

  • Magnezyum, Demir ve Fosfor desteği (enzim kofaktörlerini sağlar)

  • Brassinosteroid (BRs) ve Sitokinin uygulamaları (mitokondri biyogenezini destekler)

  • Yeterli oksijenlenmiş kök ortamı (solunum verimini artırır)

  • Organik asit veya amino asit bazlı biyostimülantlar (enerji metabolizmasını destekler)

İlaç Önerileri