Tomurcuklanma – Çiçeklenme Dönemi (50–80 Gün) Aspir bitkisinde tomurcuklanma–çiçeklenme dönemi , vejetatif gelişimin tamamlanmasıyla başlar ve bitkinin generatif evreye geçtiği kritik süreçtir. Bu dönem, verim unsurlarının (baş sayısı, çiçek sayısı, tohum tutumu) belirlendiği, aynı zamanda su ve besin gereksiniminin en yüksek olduğu evredir.
1. Dönem Süresi ve Genel Özellikler
Özellik Açıklama
Dönem Aralığı 50–80 gün
Bitki Boyu 40–70 cm (bazı çeşitlerde 100 cm)
Bitki Yapısı Dallanma başlar, her dalda çiçek tomurcuğu oluşur.
Tomurcuklanma Başlangıcı 50–60. günlerde; üst nodlarda tomurcuk belirir.
Çiçeklenme Süresi 10–20 gün arasında sürer; genellikle sabah erken saatlerde açar.
Renk Değişimi Çiçekler beyazdan sarı ve turuncuya döner.
2. Fizyolojik ve Biyokimyasal Süreçler
Süreç Açıklama
Generatif geçiş Meristem dokular, çiçek primordiumlarına farklılaşır.
Etilen ve Jasmonat artışı Çiçeklenme ve polen olgunlaşmasını düzenler.
Protein sentezi Polen ve petal gelişimi için artış gösterir.
Şeker taşınımı Yapraklardan tomurcuklara karbonhidrat akışı artar.
Antioksidan aktivite APX, CAT, SOD enzimleri çiçek dokularında yükselir.
3. Hormonel Değişimler
Hormon Etkisi
Gibberellinler (GA₃, GA₄₊₇) Tomurcuk gelişimi ve çiçek açımı hızlanır.
Auksin (IAA) Çiçek sapı uzamasını teşvik eder.
Sitokininler Polen canlılığını ve döllenme başarısını artırır.
Etilen (C₂H₄) Petal açılımı ve yaşlanmayı düzenler.
Jasmonat Çiçek dokularında savunma ve pigment sentezinde etkilidir.
4. Beslenme Gereksinimi
Element Rolü Eksiklik Etkisi
Azot (N) Çiçek ve dal oluşumunu destekler Çiçek sayısı azalır
Fosfor (P) Enerji aktarımı, döllenme süreci Tomurcuk dökülmesi
Potas (K) Şeker taşınımı, polen canlılığı Zayıf çiçeklenme
Bor (B) Polen tüpü uzaması Döllenme oranı düşer
Çinko (Zn) Hormon sentezi, petal gelişimi Küçük ve deforme çiçekler
5. Çevresel Etkiler
Faktör Etkisi Yönetim
Sıcaklık 25–30 °C optimumdur; 35 °C üzeri çiçek dökülmesine yol açar. Sıcaklık stresi döneminde sulama yapılmalıdır.
Nem Orta düzeyde nem idealdir; aşırı nem fungal çiçek çürümesine neden olabilir. İyi havalanan tarla koşulları tercih edilmelidir.
Işık Uzun gün koşulları çiçek sayısını artırır. Erken ekim yapılmamalıdır.
6. Görülebilecek Sorunlar
Sorun Neden Çözüm
Tomurcuk dökülmesi Fosfor veya bor eksikliği, yüksek sıcaklık Mikroelement takviyesi
Çiçek deformasyonu Çinko veya mangan eksikliği Yaprak gübresi uygulaması
Patojen bulaşmaları Alternaria , Fusarium , Botrytis türleriKoruyucu fungisit uygulaması
Yetersiz döllenme Polen sterilitesi, nem eksikliği Borlu gübreleme ve yeterli sulama
7. Yönetim Önerileri
Tomurcuklanma başlangıcında yaprak analizine göre mikroelement (özellikle B, Zn) uygulaması yapılmalıdır.
50–60. günlerde 2. sulama gerçekleştirilmelidir.
Azot fazlalığından kaçınılmalı, bitki fazla vegetatif kalmamalıdır.
Yapraklarda erken yaşlanma görülüyorsa, potasyum takviyesi yapılmalıdır.
Çiçeklenme süresince insektisit ve fungisit uygulamaları sabah erken saatlerde yapılmalıdır.
