Bu dönem, aspir bitkisinin hızlı büyüme ve fotosentetik kapasite kazanma evresidir. Kök sistemi derinleşir, gövde uzar ve yaprak alanı hızla artar. Bitkinin ilerleyen generatif dönemlerindeki verim ve stres dayanıklılığı bu evrede belirlenir.
Fenolojik Özellikler
Özellik
Açıklama
Başlama Zamanı
İlk 6–8 yapraklı dönemden sonra başlar.
Bitkisel Durum
Gövde uzamaya başlar, yapraklar genişler, dallanma yavaşça başlar.
Kök Gelişimi
Kazık kök 1 m’ye kadar uzayabilir; yan kökler yoğunlaşır.
Yaprak Rengi
Canlı, koyu yeşil; yaprak yüzeyi kalınlaşır.
Bitki Boyu
10–40 cm arasında değişir.
Fotosentez Aktivitesi
Maksimum düzeyine yaklaşır.
Fizyolojik ve Biyokimyasal Süreçler
Enzim / Hormon
Değişim
Açıklama
Auksin (IAA)
↑
Sürgün ve kök uzamasını teşvik eder.
Gibberellinler (GA₃, GA₄₊₇)
↑
Hücre uzaması ve gövde büyümesini sağlar.
Sitokininler
↑
Yaprak hücre bölünmesini ve klorofil sentezini artırır.
Nitrat Redüktaz (NR)
↑
Azot alımı ve protein sentezi hızlanır.
Fosfatazlar
↑
Enerji transferi (ATP → ADP) ve fosfor metabolizması aktifleşir.
SOD, CAT, APX
↑
Artan metabolik aktiviteye karşı oksidatif denge korunur.
Tarla Gözlemleri ve Yönetim Uygulamaları
Uygulama
Amaç
Azotlu Gübreleme (N)
Bitki büyümesini destekler, yaprak alanını artırır.
Fosfor ve Potasyum Desteği
Kök ve gövde dayanıklılığını güçlendirir.
Yaprak Gübreleri (Fe, Zn, Mn)
Klorofil sentezi ve enzim aktivitesi için gereklidir.
Sulama
Düzenli yapılmalı, su stresi gövde uzamasını sınırlar.
Hastalık Kontrolü
Erken dönemde yaprak lekesi ve fungal patojenler izlenmelidir.
Verim ve Kalite Üzerindeki Etkiler
Parametre
Eğilim
Açıklama
Bitki Boyu
Artar; gövde kalınlaşır.
Yaprak Alanı (LAI)
En hızlı artış gösteren dönemdir.
Kök Uzunluğu ve Kütlesi
Maksimum büyüme dönemine ulaşır.
Fotosentez Verimliliği
Artan yaprak yüzeyiyle birlikte zirveye yaklaşır.
Gelecek Verim
Bu dönemdeki stres, dal ve çiçek sayısını azaltarak doğrudan verim kaybına neden olur.
Dönem Sonu Belirtileri
Gövde ve dallarda hızlı kalınlaşma başlar.
Alt yapraklarda hafif sararma görülebilir.
Tepe meristeminde çiçek tomurcuğu öncülleri oluşmaya başlar (30–39 dönemi hazırlığı).
