Bu dönem, aspir bitkisinin yaşam döngüsünün başlangıcı olup, tohumun su alarak metabolik olarak aktif hale geldiği ve ilk kök ve sürgün yapılarının oluştuğu evredir. Uygun toprak sıcaklığı ve nem bu evrede yüksek öneme sahiptir.
Fenolojik Özellikler
Özellik
Açıklama
Başlama Zamanı
Ekimden hemen sonra, tohumun su almasıyla başlar.
Süre
Uygun koşullarda 5–10 gün sürer.
Çimlenme Koşulları
Toprak sıcaklığı 8–25 °C, optimum 15–20 °C arası.
Nem Gereksinimi
Toprak su içeriği %60–80 aralığında olmalıdır.
Çıkış Şekli
Hipokotil uzaması ile kotiledonlar yüzeye çıkar.
Fide Görünümü
2–4 kotiledon yaprak, 1 merkez kök (kazık kök) belirgindir.
Fizyolojik ve Biyokimyasal Süreçler
Enzim / Hormon
Değişim
Açıklama
α-Amilaz
↑
Tohum nişastasının parçalanmasıyla enerji sağlar.
Proteazlar ve Lipazlar
↑
Depo protein ve yağların yıkımı başlar.
Gibberellin (GA₃)
↑
Enzim sentezini uyarır, çimlenmeyi hızlandırır.
Auksin (IAA)
↑
Kök ve sürgün farklılaşmasını başlatır.
Katalaz (CAT), Peroksidaz (POD)
↑
Oksidatif stresin dengelenmesini sağlar.
Sukroz Sentaz
↑
Çimlenme enerjisinin yönlendirilmesinde görev alır.
Tarla Gözlemleri ve Yönetim Uygulamaları
Uygulama
Amaç
Ekim Derinliği (2–4 cm)
Homojen çıkış ve iyi kök gelişimi sağlar.
Ekim Normu (8–10 kg/da)
Uygun bitki sıklığı (%85 çıkış) için önerilir.
Toprak Hazırlığı
İnce işlenmiş, iyi drene edilmiş toprak tercih edilmelidir.
Sulama
Kuru alanlarda ekim sonrası can suyu verilmelidir.
Hastalık Önlemleri
Tohum ilaçlaması (Metalaxyl-M, Thiram vb.) erken çürüklüğü önler.
Verim ve Kalite Üzerindeki Etkiler
Parametre
Eğilim
Açıklama
Çimlenme Oranı
%85–95 arası olmalıdır.
Kök Uzunluğu
5–8 cm’ye ulaşır; ileriki gelişme için temel oluşturur.
Fide Sağlığı
Homojen ve dik çıkış, bitki yoğunluğunu belirler.
Erken Gelişim
Kuvvetli fideler, sonraki dönem streslerine daha dayanıklıdır.
Dönem Sonu Belirtileri
Kotiledon yapraklar tamamen açılır.
İlk gerçek yaprak çifti belirir.
Fide 2–5 cm boyuna ulaşır.
Bitki rozet dönemine (10–19) geçmeye hazır hale gelir.
