1. Yağ Ekstraksiyonunun Temel Amacı

• Aspir tohumları ortalama %28–38 yağ içeriğine sahiptir.

• Amaç, yağın fiziksel (presleme) veya kimyasal (solvent) yollarla ayrıştırılarak
  yüksek saflıkta ham yağ ve değerli küspe (proteinli yan ürün) elde etmektir.

2. Teknolojik Süreç Akışı

1. Kırma – Ezme (Preparation)

   • Tohumlar kırıcı valslerle parçalanır.

   • Hücre duvarı geçirgenliği artırılır.

   • Nem oranı: %6–8, sıcaklık: 60–70 °C.

2. Kondisyonlama (Conditioning)

   • Buhar veya sıcak hava ile tohumlar yumuşatılır.

   • Hedef sıcaklık: 80–90 °C.

   • Hücre zarları esnek hale gelir → yağ akışı kolaylaşır.

3. Presleme (Mechanical Pressing)

   • Vidalı pres veya hidrolik pres kullanılır.

   • İlk aşamada toplam yağın %60–70’i çıkarılır.

   • Çıkış küspesi: %10–12 artık yağ içerir.

   • Pres parametreleri:

     • Basınç: 80–100 bar

     • Sıcaklık: 90–110 °C

4. Solvent Ekstraksiyonu (Chemical Extraction)

   • Pres sonrası küspe heksan (C₆H₁₄) ile ekstrakte edilir.

   • Yağ, heksanda çözünür → “miscella” adı verilen karışım elde edilir.

   • Ardından distilasyon ile heksan buharlaştırılır ve geri kazanılır.

   • Nihai yağ oranı: %98–99 ekstraksiyon verimi.

5. Solvent Geri Kazanımı (Desolventizing & Toasting)

   • Buharlı ortamda küspe içindeki solvent uzaklaştırılır.

   • Geri kazanılan heksan tekrar sisteme beslenir.

   • Küspe, yem sanayi için stabilize edilir (ısıtma: 105–110 °C).

3. Presleme vs. Solvent Karşılaştırması