Bilgi Bankası

Alternaria Meyve Lekesi (Alternaria alternata)

1. Hastalık Etmeni ve Biyolojisi

  • Etmen: Alternaria alternata (Fr.) Keissl.

  • Sınıf: Deuteromycetes (Fungi Imperfecti)

  • Hastalık tipi: Nekrotik meyve lekesi ve yaprak yanıklığı

  • Yaşam döngüsü:

    • Fungus doğada saprofit olarak ölü organik materyal üzerinde yaşar.

    • Yüksek nem ve ılık sıcaklıklarda konidial sporlar oluşur.

    • Sporlar rüzgâr, yağmur ve böceklerle yayılır.

    • Bitki yüzeyinde yaralardan veya lentisellerden girerek enfeksiyon oluşturur.

    • Enfeksiyonlar genellikle hasat öncesi ve soğuk depolama sırasında belirginleşir.

2. Belirtiler ve Tanılama Kriterleri

Kısım Gözlenen Belirtiler Tanılama Özellikleri
Meyveler Kabuk üzerinde koyu kahverengi veya siyah, çökük, yuvarlak lekeler. Lekenin ortasında konsantrik halka (hedef tahtası görünümü) tipiktir.
Yapraklar Kahverengi, kenarlardan başlayan lekeler; etrafı sarı hale çevrilidir. Yaşlı yapraklarda nekrozlar birleşerek geniş alanlar oluşturur.
Sürgünler Uç kısımlarda kuruma ve kararma. Zayıf ağaçlarda sürgün uç ölümü görülebilir.
Depolama dönemi Lekeler büyüyüp kabuk altı çürümeye dönüşür. 5–7 °C depolarda latent enfeksiyonlar aktive olur.

3. Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Sıcaklık: 20–30 °C arası optimum gelişme.

  • Bağıl nem: %90 ve üzeri.

  • Toprak ve yaprak ıslaklığı: Uzun süreli yüzey nemi enfeksiyonu kolaylaştırır.

  • Hasar faktörleri: Kabuk zedelenmesi, dolu, haşere yaralanması.

  • Depolama koşulları: Yüksek nemli, yetersiz hava sirkülasyonlu depolar.

  • Dengesi bozulmuş besleme: Aşırı azot ve düşük kalsiyum seviyesi riski artırır.

4. Laboratuvar Tanısı

  • PDA ortamında koyu zeytin rengi koloni, yüzeyde kadifemsi doku oluşturur.

  • Mikroskopta uzun zincirler halinde kıvrımlı, bölmeli konidiler görülür.

  • PCR ve ITS dizileme ile Alternaria alternata doğrulanır.

5. Kültürel Önlemler

  1. Hasat hijyeni: Hasat sırasında meyve yüzeyinde zedelenmeden kaçınılmalı.

  2. Budama: Ağaç içi hava akışı artırılmalıdır.

  3. Sulama kontrolü: Yüzey ıslaklığı en aza indirilmeli.

  4. Depolama koşulları: 5–7 °C’de, %85 nemde ve iyi hava sirkülasyonunda depolanmalı.

  5. Besin yönetimi: Dengeli N/K oranı sağlanmalı, Ca ve B takviyesi yapılmalı.

  6. Hastalık artıklarının temizlenmesi: Dökülen yaprak ve meyveler imha edilmelidir.

6. Kimyasal Mücadele

Etken Madde Formülasyon / Kullanım Etki Mekanizması FRAC Kodu
Azoxystrobin 0.75 mL/L su; koruyucu Mitokondriyal solunumu durdurur 11
Pyraclostrobin + Boscalid 1 g/L; koruyucu ve tedavi edici Kompleks II + III inhibitörü 7 + 11
Tebuconazole 1 mL/L; sistemik Sterol biyosentez inhibitörü 3
Iprodione 1.5 g/L; yüzey etkili DNA sentezini engeller 2
Copper oxychloride 200 g/100 L; koruyucu Yüzey etkili, temas koruyucu M01

Uygulama zamanı: Çiçeklenme sonu + meyve büyüme dönemi + hasat öncesi 15 gün kala koruyucu ilaçlama.

7. Biyolojik Mücadele

Biyolojik Ajan Etki Mekanizması Uygulama Şekli
Bacillus subtilis Spor çimlenmesini ve misel gelişimini engeller Yaprak ve meyve yüzeyine püskürtme
Trichoderma harzianum Mikoparazitik ve rekabetçi etki Toprak ve gövde çevresine uygulama
Pichia guilliermondii Hasat sonrası yüzey kolonizasyonu Meyve yıkama sonrası daldırma

8. Direnç Yönetimi ve Entegre Strateji

  • Aynı FRAC kodundaki fungisitler ardışık kullanılmamalıdır.

  • Kimyasal ve biyolojik ürünler dönüşümlü kullanılmalı.

  • Hasat sonrası depolama hijyeni, hastalığın kontrolünde kimyasallar kadar önemlidir.

  • Enfekte meyveler diğerlerine temas ettirilmemelidir.

İlaç Önerileri