Bilgi Bankası

Avokado Tohum Biti (Copturus aguacatae)

1. Zararlı Etmeni ve Biyolojisi

  • Etmen: Copturus aguacatae Kissinger (Coleoptera: Curculionidae)

  • Yaygın Adı: Avokado tohum biti, dal böceği, çekirdek kurtçuğu

  • Zararlı Tipi: İçten beslenen odun ve tohum zararlısı

  • Yaşam döngüsü:

    • Ergin dişiler yumurtalarını genç meyve veya sürgün dokusuna bırakır.

    • Larvalar kabuk altından içeri girerek tohum çevresinde tüneller oluşturur.

    • Gelişim süreci: Yumurta (5–8 gün) → Larva (20–25 gün) → Pupa (7–10 gün) → Ergin.

    • Ortalama bir döngü 35–40 gün sürer.

    • Erginler 2–3 ay yaşar, yılda 2–3 döl verebilir.

2. Zarar Şekli ve Tanılama Kriterleri

Kısım Zarar Şekli Tanılama Özellikleri
Meyve (çekirdek) Larvalar tohum çevresinde tüneller açar, çekirdek dokusunu yer. Meyve kesitinde kahverengi tüneller ve tohum yüzeyinde oyuklar görülür.
Kabuk Yumurtlama noktalarında küçük siyah delikler. Dıştan bakıldığında minik “kurşun deliği” benzeri izler.
Sürgünler Yumurtlama sonrası odunsu dokuda tüneller. Uçlarda kurumalar, dal zayıflaması, zamk akıntısı.
Ağaç genelinde Verim azalır, meyve dökümü artar. Çekirdeği zarar gören meyveler pazarlanamaz hale gelir.

3. Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Sıcaklık: 24–30 °C optimum gelişme aralığı.

  • Nem: %60–80; kurak ortamda yumurta ölümü artar.

  • Konukçu bitkiler: Yalnızca Persea americana (avokado).

  • Risk faktörleri:

    • Genç, sulu dokulu meyve ve sürgünler.

    • Hasat artıklarının bahçede bırakılması.

    • Zayıf veya düzensiz budama yapılan ağaçlar.

    • Bahçede yoğun sürgün gelişimi (az ışıklı dallar).

4. Zararlının Tanınması

  • Ergin: 3–4 mm uzunlukta, siyah–kahverengi, hortumlu (Curculionidae tipinde).

  • Larva: Krem–beyaz, bacaksız, C şeklinde; tünel içinde yaşar.

  • Pupa: Galeri içinde odun talaşıyla kaplı bir odacıkta gelişir.

5. Kültürel Önlemler

  1. Zararlı bahçeye girmeden önce: Sertifikalı, temiz fidan kullanılmalı.

  2. Budama: Zayıf, çatlak veya galeri oluşturmuş dallar erken dönemde kesilip yakılmalı.

  3. Hasat sonrası temizlik: Düşen ve delinmiş meyveler toplanarak imha edilmeli.

  4. Karantina: Enfekteli bölgeden yeni fidan veya dal alınmamalı.

  5. Toprak altı temizlik: Kök kalıntıları sökülmeli; bahçe dezenfekte edilmelidir.

  6. Işık ve hava sirkülasyonu: Ağaç tacı açık tutulmalı, gölge alanlar azaltılmalıdır.

6. Kimyasal Mücadele

Etken Madde  Formülasyon / Kullanım Etki Mekanizması IRAC Kodu
Lambda-cyhalothrin 0.3 mL/L su; sürgün ve meyve dönemi Temas + mide zehiri etkili piretroit 3A
Chlorpyrifos-ethyl 1 mL/L su; erken dönem uygulama Asetilkolinesteraz inhibitörü 1B
Imidacloprid 0.5 mL/L su; sistemik Nikotinik reseptör agonisti 4A
Spinosad 0.4 mL/L; biyolojik kökenli Sinirsel aşırı uyarı; mide + temas etkili 5
Azadirachtin (Neem Yağı) 2 mL/L; organik bahçelerde Büyüme hormon dengesini bozar UN (biyopestisit)

Uygulama zamanı: Ergin uçuşlarının başladığı dönem (nisan–mayıs) ve ilk yumurtlama öncesi yapılmalıdır.
Tekrarlama: 15–20 gün aralıklarla, maksimum 3 uygulama.

7. Biyolojik Mücadele

Doğal Düşman / Ajan Etki Mekanizması Uygulama Şekli
Beauveria bassiana Entomopatojen fungus; larva ve ergini enfekte eder Sprey veya daldırma
Metarhizium anisopliae Tünel içi larvaları enfekte eder %1 fungus süspansiyonu püskürtme
Bracon spp. (parazitoid yaban arısı) Larvalar üzerinde yumurtlayarak öldürür Biyolojik salım
Steinernema carpocapsae (nematod) Larva tünellerine girerek öldürür Sulama suyu ile 10⁶ nematod / m²

8. Direnç Yönetimi ve Entegre Strateji

  • Kimyasal ajanlar IRAC koduna göre dönüşümlü kullanılmalıdır.

  • Aynı etki mekanizmasıyla ardışık uygulama yapılmamalıdır.

  • Biyolojik ve kimyasal yöntemler birleştirilmelidir (ör. Beauveria + neem karışımı).

  • Budama sonrası ağaç gövdeleri kireç + bakır karışımıyla kaplanmalıdır.

  • Bahçeye dışarıdan materyal girişinde karantina kontrolü yapılmalıdır.

İlaç Önerileri