80–89: Hasat Dönemi (Fizyolojik Olgunluk ve Toplama)
Dönem Tanımı
Bu dönem genellikle Eylül–Ekim aylarına denk gelir ve meyvelerin fizyolojik olgunluğa ulaşarak hasat edilebilir hâle geldiği evredir. Avokado meyvesi bu aşamada kuru madde ve yağ oranı bakımından optimum düzeye gelir, kabuk rengi matlaşır ve dokusal sertlik azalır.
Hasat döneminin amacı, meyveleri pazar kalitesi, dayanıklılık ve besin içeriği açısından en uygun zamanda toplamaktır.
Başarılı bir hasat dönemi için kuru madde oranı genellikle %20–23, yağ oranı ise %8–12 seviyelerine ulaşmalıdır.
Bu aşamada yapılan hasat, ürünün raf ömrü, tat dengesi ve depolama performansını doğrudan belirler.
Fizyolojik Süreçler
Fizyolojik Süreç
Açıklama
Kuru Madde Artışı
Fizyolojik olgunlukta meyve kuru madde oranı hızla artar.
Yağ Sentezi
Lipid biyosentezi (özellikle oleik ve linoleik asitler) maksimum düzeye ulaşır.
Etilen Üretimi
Hasat öncesi doğal etilen sentezi başlar, olgunlaşma sürecini tetikler.
Solunum Aktivitesi
Artış gösterir; bu nedenle soğuk zincir planlaması kritik hale gelir.
Kalsiyum Dağılımı
Meyve kabuğunda yoğunlaşır, hücre dayanıklılığı sağlar.
Enzim Aktivasyonu
Pektinaz, lipaz, PPO ve POD aktivitesi artarak yumuşama ve renk değişimini etkiler.
Hasat Kriterleri
Kriter
Açıklama / Ölçüt
Kuru Madde Oranı
%20–23 ve üzeri (çeşide göre değişir)
Yağ Oranı
%8–12 aralığı (örneğin Hass çeşidinde en az %8)
Kabuk Rengi
Parlak yeşilden mat yeşile geçiş; bazı çeşitlerde hafif siyahlaşma
Meyve Sapı Sertliği
Hafif esneklik oluşur; kolay kopabilir ancak sağlam kalır.
Meyve Yoğunluğu
Suda batma testiyle yoğunluk kontrolü yapılabilir.
Kuru Madde Testi (Et Kurutma)
Et örneği 70 °C’de 24 saat kurutularak olgunluk doğrulanır.
Hasat Uygulamaları
Aşama
Uygulama ve Öneriler
Hasat Zamanı
Sabah erken saatlerde, düşük sıcaklıkta yapılmalı.
Toplama Şekli
Meyveler sapı 0.5–1 cm kalacak şekilde makasla kesilmelidir.
Meyve Sınıflandırması
Hasat sırasında büyüklük ve renk farklarına göre ön ayrım yapılabilir.
Taşıma Kapları
Yumuşak tabanlı, delikli, 15–20 kg kapasiteli kasalar kullanılmalı.
Hasat Sonrası İşleme
Yıkama, kurutma, ön soğutma (5–7 °C) işlemleri hemen başlamalı.
Beslenme ve Uygulama Önerileri
Hasat öncesi 15–20 gün kala yapılan potasyum ve kalsiyum uygulamaları, meyve kabuğunun dayanıklılığını artırır. Mikro elementler (B, Zn, Mn) meyve rengini ve depolama kalitesini destekler. Deniz yosunu ve aminoasit içerikli uygulamalar, meyve stresini azaltır ve hasat sonrası fizyolojik kaliteyi yükseltir.
Ayrıca antioksidan ve polifenol dengeleyiciler (örneğin Ca + AA karışımları) PPO aktivitesini sınırlayarak kahverme riskini azaltır.
Hasat Sonrası Yönetim
Hasattan sonra meyveler doğrudan güneş ışığından korunmalı, serin ve havadar alanlarda ön soğutmaya alınmalıdır.
Depolama sıcaklığı 4–7 °C, bağıl nem %85–90 düzeyinde tutulmalıdır.
Taşıma süresince mekanik darbelere karşı koruma sağlanmalı; etilen gazı birikimini önlemek için havalandırma yapılmalıdır.
Uygun soğuk zincir koşullarında avokado 3–4 hafta tazeliğini korur.
Dönemin Önemi
Bu dönem, meyvenin ticari değeri, raf ömrü ve kalite parametrelerini belirleyen en kritik evredir.
Doğru hasat zamanı ve yöntemi; kabuk çökmesi, tat kaybı ve kahverme gibi sorunların önlenmesini sağlar. Amaç: Fizyolojik olgunluğu tamamlamış, yüksek yağ oranına ve sağlam dokuya sahip meyve elde etmektir.
