Bilgi Bankası

Gibberellinler (GA₃ GA₄₊₇)

Tanım ve Genel Özellikler

Gibberellinler (GA’lar), bitkilerde hücre uzamasını, tohum çimlenmesini, çiçeklenmeyi ve meyve gelişimini düzenleyen önemli bitki hormonlarıdır.
Avokadoda en etkili olanlar GA₃ (Gibberellik asit) ve GA₄₊₇ (karışık gibberellin formu) olup, bu hormonlar özellikle çiçeklenme öncesi, meyve tutumu ve büyüme dönemlerinde aktif rol oynar.

Başlıca Gibberellin Türleri ve İşlevleri

Hormon Kimyasal Formül Görevleri Uygulama Alanı
GA₃ (Gibberellik Asit) C₁₉H₂₂O₆ Hücre uzaması, tohum çimlenmesi, sürgün büyümesi Vejetatif büyüme, fide gelişimi, sürgün uzatılması
GA₄₊₇ (Gibberellin Karışımı) C₁₉H₂₄O₅ (GA₄) + C₁₉H₂₄O₆ (GA₇) Meyve tutumu, partenokarpi (çekirdeksiz meyve), çiçeklenme kontrolü Çiçeklenme sonrası uygulamalar, meyve irileştirme

Avokadoda Fizyolojik Roller

  1. Tohum ve Fide Dönemi:

    • GA₃, embriyonik dormansiyi kırarak çimlenmeyi hızlandırır.

    • Amilaz enziminin aktivitesini artırarak nişastanın şekere dönüşümünü sağlar.

  2. Sürgün ve Vejetatif Büyüme:

    • GA₃, internod uzamasını teşvik eder, yaprak alanını genişletir.

    • Bu etki, auksinlerle birlikte kullanıldığında sinerjik olarak artar.

  3. Çiçeklenme Dönemi:

    • GA₄₊₇ uygulamaları, çiçek açma zamanını düzenler, bazı türlerde erken çiçeklenmeyi teşvik eder.

    • Çiçek tomurcuğu gelişiminde IAA-GA etkileşimi çok önemlidir.

  4. Meyve Tutumu ve Büyüme:

    • GA₄₊₇, yumurtalığın döllenme sonrası büyümesini hızlandırır, meyve dökümünü azaltır.

    • Partenokarpik (çekirdeksiz) meyve oluşumunu destekleyebilir.

    • Hücre uzamasını artırarak meyve iriliğini ve kabuk elastikiyetini geliştirir.

Fenolojik Dönemlere Göre GA Aktivitesi

Fenolojik Evre GA Aktivite Düzeyi Fizyolojik Etki
00–09: Çimlenme ve Fide Oluşumu ↑↑ Dormansinin kırılması, amilaz aktivasyonu
20–39: Sürgün Gelişimi ↑↑ Hücre uzaması, internod büyümesi
50–69: Çiçeklenme ve Meyve Tutumu ↑↑↑ Polen canlılığı, döllenme sonrası büyüme
70–89: Meyve Gelişimi ve Büyüme ↑ Meyve irileşmesi, kabuk esnekliği
90–99: Hasat Sonrası ve Dinlenme ↓↓ GA sentezi azalır, dormansi başlar

Uygulama Şekilleri ve Konsantrasyonlar
Dönem Hormon Uygulama Şekli Konsantrasyon (ppm) Etkisi
Çimlenme öncesi GA₃ Tohum ıslatma 100–250 ppm Dormansi kırma
Sürgün gelişimi GA₃ Yaprak spreyi 25–50 ppm Hücre uzaması
Çiçeklenme öncesi GA₄₊₇ Sprey 10–30 ppm Çiçek tomurcuğu farklılaşması
Meyve tutumu GA₄₊₇ Çiçek sonrası püskürtme 15–40 ppm Döküm azaltma, meyve tutumu artırma
Hasat sonrası - - - Aktivite düşer, hormon dengesi azalır

Aşırı Gibberellin Kullanımında Görülebilecek Sorunlar

  • Aşırı uzamış, zayıf sürgün yapısı

  • Yaprak incelmesi ve yeşil rengin açılması

  • Meyve kalitesinde düşüş (şeker/asit dengesi bozulabilir)

  • Yüksek dozlarda çiçeklenme gecikmesi veya deformasyon

Auksin – Gibberellin Etkileşimi

  • IAA + GA₃ birlikte kullanımı, meyve gelişimini optimize eder.

  • Auksin, GA sentezini uyararak hücre uzamasında sinerji oluşturur.

  • Ancak GA fazlalığı durumunda auksin taşınımı baskılanabilir.

İlaç Önerileri