Avokadoda küf ve çürüme hastalıkları, genellikle hasat sonrası dönemde Aspergillus ve Penicillium türlerinin gelişmesiyle ortaya çıkan fungal bozulmalardır.
Bu patojenler özellikle yaralı, olgunlaşmış veya uygun olmayan sıcaklık–nem koşullarında depolanan meyvelerde hızla yayılır.
Hastalıklar yalnızca görünür bozulmaya değil; aynı zamanda mikotoksin (aflatoksin, okratoksin A) oluşumuna neden olarak gıda güvenliği riski yaratır.
1. Aspergillus spp. (A. niger, A. flavus, A. fumigatus)
Özellik
Açıklama
Etkili olduğu dönem
Hasat sonrası, depolama veya taşıma süreci
Gelişme koşulları
25–35 °C, %85–95 nem
Belirtiler
Kabukta siyahımsı küf tabakası, meyve eti altında yumuşama, hoş olmayan koku
Risk
A. flavus → Aflatoksin B₁ üretimi (kanserojen)
Yayılma şekli
Depo havası, kasalar, personel temas yüzeyleri
2. Penicillium spp. (P. expansum, P. digitatum, P. italicum)
Özellik
Açıklama
Etkili olduğu dönem
Soğuk depolama ve pazarlama süreci
Gelişme koşulları
10–25 °C, yüksek bağıl nem
Belirtiler
Mavi-yeşil küf halkaları, yumuşamış ve sulu dokular
Risk
P. expansum → Patulin toksini üretimi
Bulaşma kaynakları
Hasat ekipmanı, kasalar, hava sirkülasyonu, bitişik meyveler
AgroPlanet Mikrobiyal Analiz Parametreleri
Parametre
Normal Seviye
Kritik Değer
İzleme Yöntemi
Aspergillus koloni sayısı
< 10² CFU/g
> 10³ CFU/g
PDA besi yerinde inkübasyon (25 °C / 72 saat)
Penicillium koloni sayısı
< 10² CFU/g
> 10³ CFU/g
Mavi-yeşil koloni gözlemi
Mikotoksin seviyesi (Aflatoksin B₁)
< 2 µg/kg
> 5 µg/kg
HPLC veya ELISA yöntemi
Okratoksin A
< 2 µg/kg
> 5 µg/kg
LC–MS analizleri
Fizyolojik ve Yönetimsel Etkenler
Faktör
Açıklama
Çözüm
Hasat yaraları
Giriş noktası oluşturur
Hasat makasları keskin ve temiz olmalı
Yüksek nem / düşük hava sirkülasyonu
Spor çoğalmasını artırır
AgroPlanet Depo Nem Takibi (%85 altı hedeflenmeli)
Aşırı olgunlaşma
pH artışı → patojen aktivasyonu
Etilen kontrolü (1-MCP, KMnO₄ filtre)
Yetersiz sanitasyon
Bulaşma artar
Kasalar, zemin ve duvarlar %0.5 NaOCl ile yıkanmalı
Sıcaklık dalgalanması
Yoğuşma ve mantar büyümesi
Depo 5 ± 1 °C sabit tutulmalı
Önleme ve Mücadele Yaklaşımları
Yöntem
Açıklama
Hasat sonrası biyolojik kaplama
Kitosan, propolis, limon kabuğu ekstresi, Aloe vera bazlı
