Etilen Fazlalığı
Etilen fazlalığı, avokado meyvelerinde doğal olgunlaşma sürecinin hızla ilerlemesi sonucu yumuşama, renk bozulması, kararma ve doku bozulmaları gibi kalite kayıplarına yol açan fizyolojik bir stres durumudur .
Avokado, “klimakterik meyveler ” grubunda yer aldığı için etilen gazına karşı son derece duyarlıdır.
AgroPlanet sisteminde etilen seviyesi, “Etilen İzleme Sensörü” ve “Depo Gaz Yönetimi Modülü” üzerinden anlık takip edilerek optimum aralıkta tutulur.
Etilen’in Fizyolojik Rolü
Aşama
Etki
Açıklama
Düşük etilen (0.05–0.5 ppm)
Normal olgunlaşma
Hücre duvar yumuşaması, nişasta–şeker dönüşümü
Yüksek etilen (>1 ppm)
Aşırı olgunlaşma
PPO/POD aktivitesi artar → kararma, dokusal bozulma
Çok yüksek etilen (>5 ppm)
Doku çökmesi ve bozulma
Lipid peroksidasyonu, antioksidan kaybı, su kaybı artışı
Fazla Etilenin Nedenleri
Kaynak
Açıklama
Yetersiz havalandırma
Depoda etilen gazının birikmesi
Uygun olmayan olgunlaştırma koşulları
18–25 °C’de uzun süreli bekletme
Hasat sonrası solunum yoğunluğu
Yüksek sıcaklıkta depolama (≥10 °C)
Meyve karışımı (elma, muz, domates vb.)
Ortak depolamada etilen transferi
Mikrobiyal stres veya yaralanma
PPO/POD tetiklenir → etilen üretimi artar
Belirtiler
Gözlem
Açıklama
Yüzeyde kararma veya koyulaşma
PPO aktivitesi ↑ → fenol oksidasyonu
Hızlı yumuşama, elastikiyet kaybı
Pektinaz aktivitesi ↑ → hücre duvar çözülmesi
Düzensiz renk dönüşümü (açık yeşil – kahverengi)
Klorofil yıkımı hızlanır
Tat bozulması (aşırı tatlı veya acımsı)
Şeker/organik asit dengesi bozulur
Depoda kısa raf ömrü
Solunum hızı ve su kaybı artar
Enzimatik Etki Zinciri (Etilen Fazlalığı → Kararma)
Etilen ↑
→ ACC Sentaz (ACS) ve ACC Oksidaz (ACO) enzimleri aktive olur
→ PPO ve POD aktivitesi artar
→ Fenolik oksidasyon başlar
→ Fizyolojik kararma + doku yumuşaması
AgroPlanet İzleme Parametreleri
Parametre
Normal Seviye
Risk Sınırı
Ölçüm Yöntemi
Etilen (ppm)
0.1–1.0
>2.0 ppm
Etilen sensörü veya gaz kromatografisi
O₂ (%)
3–5
<2 → anaerobik risk
O₂ sensörü (CA/ULO depoları)
CO₂ (%)
5–10
>15 → meyve fermentasyonu
CO₂ sensörü
Depo sıcaklığı (°C)
4–6
>8 → solunum artışı
Sıcaklık sensörü
Depo nemi (%)
85–90
>95 → küf riski
RH sensörü
Önleme ve Yönetim
Yöntem
Açıklama
Etilen absorbanları
KMnO₄ filtreli sistem, etilen emici jeller
1-MCP uygulaması (SmartFresh / SiegaFresh)
Etilen reseptörlerini bloke eder, olgunlaşmayı yavaşlatır
Soğuk zincir sürekliliği
5 ± 1 °C’de depolama
Havalandırma yönetimi
Taze hava girişi 2–4 m³/saat/ton
Etilen sensörlü alarm sistemi
AgroPlanet Uyarı Paneli: “Etilen Fazlalığı Tespit Edildi”
Hasat öncesi uygulama kontrolü
ReTain (AVG) gibi ACS inhibitörleri ile ön koruma