Avokado meyvesinin pazarlanabilir kalitesi; hasat sonrası süreç boyunca uygulanan kontrol, sınıflandırma ve analiz teknolojilerine bağlıdır. Kalite değerlendirme, hem fiziksel (boyut, renk, sertlik) hem de biyokimyasal (yağ oranı, kuru madde, enzim aktivitesi, etilen üretimi) parametrelerle belirlenir.
1. Fiziksel Kalite Değerlendirme Teknolojileri
Teknoloji / Yöntem
Ölçülen Parametre
Kullanım Amacı
Teknoloji Tipi
Optik sensörler (NIR, VIS, Hyperspektral)
Renk, kuru madde, yağ oranı
Temassız kalite analizi, sınıflandırma
NIR, hiperspektral kamera
Firmness (Meyve sertliği) sensörleri
Doku sertliği (Newton, kgf)
Olgunluk ve taşıma uygunluğunu belirleme
Dijital penetrometre, ultrasonik sensör
Görsel sınıflandırma sistemleri (AI tabanlı)
Şekil, kabuk rengi, yüzey kusurları
Otomatik sınıflandırma ve kalite ayrımı
Kamera + yapay zeka
Renk analizörleri (Colorimeter / RGB sensör)
Kabuk renginin Lab* değerleri
Olgunluk ve renk standardizasyonu
Spektrofotometrik sistem
2. Kimyasal ve Biyokimyasal Analiz Teknolojileri
Teknoloji / Yöntem
Ölçülen Bileşen
Kalite Göstergesi
Açıklama
Yağ Analizörü (NMR / FT-NIR)
Toplam yağ içeriği (%)
Olgunluk göstergesi
Nükleer Manyetik Rezonans veya Kızılötesi ölçüm
Kuru Madde Analizi (Refraktometre / IR)
Kuru madde %
Olgunluk seviyesi
23–25% üzeri olgunluk eşiği
pH ve Titrasyon Asitliği (TA)
Asitlik ve tat dengesi
Duyusal kalite
pH 6.2–6.8 aralığı ideal
Antioksidan Aktivite / PPO – POD Enzim Aktivitesi
Fenolik bileşikler
Renk kararması ve oksidasyon kontrolü
Enzimatik bozulma riskini gösterir
Etilen ve Solunum Ölçer (GC veya sensör tabanlı)
Etilen (ppm), CO₂ üretimi
Olgunlaşma ve depolama süresi takibi
Kontrollü atmosfer için veri sağlar
3. Dijital ve Görüntü Tabanlı Değerlendirme Sistemleri
Teknoloji
Kullanım Alanı
Özellik
Hiperspektral Görüntüleme (400–1000 nm)
Renk, kusur, çürük tespiti
Non-destrüktif, hızlı analiz
3D Görüntüleme / Lazer Tarama
Şekil, hacim, yüzey düzgünlüğü
Otomatik boyutlandırma
Makine Öğrenimi Algoritmaları
Kalite sınıflandırma
YSA, CNN, SVM gibi modellerle öğrenen sistemler
Termal Kameralar
Yüzey sıcaklık farkı → fizyolojik stres
Hasar, güneş yanığı, su kaybı tespiti
4. Entegre Kalite Kontrol Sistemleri
Modern ambalaj ve paketleme tesislerinde entegre kalite kontrol hatları bulunur:
Ağırlık + renk + sertlik + hacim ölçümü kombine sistemler (örnek: Compac, Aweta, Maf Roda)
IoT sensörleri ile sürekli sıcaklık, nem, etilen, CO₂ izleme
Dijital izlenebilirlik platformları (AgroPlanet / SiegaCloud entegrasyonu) → her meyvenin kalite verisi QR etiketiyle takip edilir
Veri analitiği ile depolama koşulları, raf ömrü ve taşıma stabilitesi optimize edilir
