Bilgi Bankası

Yeşil Kurt (Helicoverpa armigera)

Etmen ve Biyolojisi

  • Zararlı tür: Helicoverpa armigera Hübner

  • Taksonomi: Lepidoptera → Noctuidae

  • Yayılış: Tüm Türkiye’de, özellikle Trakya, Ege, İç Anadolu ve Güneydoğu bölgelerinde yaygındır.

  • Yaşam döngüsü:

    • Yılda 3–5 döl verir.

    • Dişiler yumurtalarını tomurcuk, çiçek veya tabla yüzeyine bırakır (300–1500 adet).

    • Larva gelişimi 12–20 gün sürer; 5 larva evresi bulunur.

    • Ergin kelebekler 15–20 mm boyunda, sarımsı kahverengidir.

    • Larvalar olgunlaştığında toprağa geçer ve pupa olur.

Zarar Şekli

Gelişim Evresi Zarar Tipi Etkisi
Larva (genç) Çiçek tomurcuklarını ve genç yaprakları kemirir. Bitki gelişimi zayıflar.
Larva (olgun) Çiçek tablası ve tohum dokularını deler, içeride beslenir. Dane kaybı ve yağ oranı düşer.
Yoğun bulaşma Baş tamamen tahrip olur, sekonder fungal enfeksiyonlara davetiye çıkarır. Verim ciddi oranda düşer.

En kritik dönem: Çiçeklenme – tabla dolumu (BBCH 60–79).

Belirtiler

  • Tabla yüzeyinde yuvarlak delikler ve dışkı kalıntıları (frass).

  • Tohum dokusunda içten yenmiş boşluklar.

  • Erken dönemde çiçek tomurcuğu deformasyonu.

  • Gece aktif larvalar; gündüz tabla altı ve brakt dokusunda gizlenir.

Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Optimum sıcaklık: 25–30 °C

  • Risk faktörleri:

    • Yoğun ayçiçeği ekimi (monokültür)

    • Sıcak, nemli ilkbahar ve yaz koşulları

    • Geç hasat (larvaların tabla içinde gelişmesi için uygun süre)

    • Işığa duyarlılık (kelebekler gece aktiftir)

Kültürel Mücadele

  1. Ekim nöbeti uygulanmalıdır (3 yıl arayla ayçiçeği ekimi).

  2. Hasat geciktirilmemelidir.

  3. Hasat sonrası bitki artıkları imha edilmelidir.

  4. Pupa dönemini geçiren toprak derin sürülmelidir.

  5. Feromon tuzaklarıyla ergin popülasyonu izlenmelidir.

  6. Yabancı ot kontrolü (özellikle Datura, Xanthium, Solanum türleri).

Kimyasal Mücadele

Etken Madde IRAC Kodu Uygulama Dönemi Özellik
Spinosad 5 Yumurta–1. larva dönemi Doğal kökenli, mide ve temas etkili.
Indoxacarb 22A Genç larva dönemi Beslenmeyi durdurur.
Emamectin benzoate 6 Çiçeklenme öncesi Translaminar, uzun koruma.
Lambda-cyhalothrin 3A Larva aktivitesi başladığında Hızlı etkili, temas + mide etkili.

AgroPlanet önerisi:
“Feromon Tuzak ve Zararlı İzleme Modülü” kullanılarak yakalama grafikleri üzerinden otomatik mücadele uyarısı alınabilir.

Biyolojik Mücadele

  • Doğal düşmanlar:

    • Trichogramma evanescens (yumurta parazitoiti)

    • Chrysoperla carnea, Coccinella septempunctata

    • Habrobracon hebetor (larva parazitoiti)

  • Entomopatojenler:

    • Bacillus thuringiensis var. kurstaki → larvalara karşı etkili.

    • Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae → doğal mortalite sağlar.

Entegre Mücadele

  • Feromon tuzaklarla erken izleme

  • Genç larva döneminde hedefli uygulama

  • Biyolojik ve kimyasal ajan rotasyonu

  • AgroPlanet IRAC uyumlu uygulama planı

Bu yöntemlerle zarar %90 oranında azaltılabilir.

Ekonomik Önemi

  • Şiddetli bulaşmalarda verim kaybı %30–70.

  • Dane kalitesi ve yağ oranı düşer.

  • Türkiye’de en ciddi zararlılardan biridir; Trakya ve İç Anadolu’da her yıl gözlenir.

AgroPlanet Uygulama Alanı

Modül Kullanım Veri Girişi
Zararlı Takibi Feromon tuzak verisi (ergin popülasyonu) Günlük kayıt
Uygulama Takvimi IRAC kodlu insektisit planı Otomatik öneri
Gözlem Modülü Tabla delik oranı (%) + görsel Mobil form
Analitik Panel Popülasyon–verim korelasyonu Grafiksel analiz görünümü

İlaç Önerileri