Bilgi Bankası

Pamuk Yaprak Kurdu (Spodoptera littoralis)

Etmen ve Biyolojisi

  • Zararlı tür: Spodoptera littoralis (Boisduval)

  • Taksonomi: Lepidoptera → Noctuidae

  • Yayılış: Akdeniz, Ege, Marmara ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygındır.

  • Yaşam döngüsü:

    • Yılda 4–6 döl verir.

    • Yumurtalar yaprak altına 100–300’lük gruplar halinde bırakılır.

    • Larvalar 6 dönem geçirir; gelişim süresi 10–20 gündür.

    • Pupa toprakta oluşur, ergin kelebekler gece aktiftir.

Zarar Şekli

Gelişim Dönemi Zarar Tipi Etkisi
Genç larva Yaprak epidermisini yer, yaprakta “isırık izleri” ve yarı saydam pencereler oluşturur. Fotosentez azalır.
Olgun larva Yaprak ve genç sürgünleri tamamen tüketir. Bitki gelişimi durur.
Geç dönem Çiçek tablasına ve genç tanelere girerek içten beslenir. Dane kaybı ve sekonder çürüklük artar.

Kritik zarar dönemi: Çiçeklenme–tabla dolumu (BBCH 60–79).

Belirtiler

  • Yapraklarda kenardan başlayarak kemirilmiş alanlar.

  • Tabla üzerinde yuvarlak delikler ve dışkı kalıntıları (frass).

  • Çiçek tabanında kurumuş ve dökülmüş tohumlar.

  • Geceleri aktif olan büyük yeşilimsi-siyah larvalar.

Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Optimum sıcaklık: 25–32 °C

  • Risk faktörleri:

    • Yoğun sulama ve yüksek nem

    • Uzun süreli sıcak hava

    • Bitki artıkları (larva gelişim alanı)

    • Aynı bölgede pamuk, mısır ve ayçiçeği gibi konukçu bitkiler

Kültürel Mücadele

  1. Ekim nöbeti: Aynı alanda pamuk–ayçiçeği ardışık ekiminden kaçınılmalı.

  2. Hasat sonrası bitki artıkları yok edilmelidir.

  3. Derin sürüm, topraktaki pupaları azaltır.

  4. Feromon tuzakları ile ergin yoğunluğu izlenmelidir.

  5. Erken ekim, larva yoğunluğunu azaltabilir.

  6. Yabancı ot kontrolü önemlidir (Solanum, Xanthium, Chenopodium vb.).

Kimyasal Mücadele

Etken Madde IRAC Kodu Uygulama Zamanı Özellik
Spinosad 5 Yumurtadan çıkan larvalar görüldüğünde Doğal kökenli, mide + temas etkili.
Emamectin benzoate 6 Genç larva dönemi Translaminar, yüksek etkinlik.
Indoxacarb 22A Larva çıkış dönemi Beslenmeyi durdurur.
Lambda-cyhalothrin 3A Larva yoğunluğu arttığında Hızlı etkili, kısa kalıcılıklı.

AgroPlanet önerisi:
“Zararlı Yönetimi Modülü” feromon tuzak + sıcaklık verisiyle Spodoptera gelişim modeli oluşturabilir ve mücadele zamanını otomatik belirler.

Biyolojik Mücadele

  • Doğal düşmanlar:

    • Trichogramma evanescens (yumurta parazitoiti)

    • Habrobracon hebetor (larva parazitoiti)

    • Chrysoperla carnea, Coccinella septempunctata

  • Entomopatojen mikroorganizmalar:

    • Bacillus thuringiensis var. kurstaki

    • Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae

  • Bitkisel ekstraktlar: Neem yağı, karanfil yağı, sarımsak özütü

Entegre Strateji

  • Feromon tuzakla erken uyarı

  • Genç larva döneminde biyolojik + kimyasal kombinasyon

  • Bitki artığı temizliği ve yabancı ot kontrolü

  • AgroPlanet IRAC rotasyonlu ilaçlama planı

Bu yöntemlerle zarar oranı %80–90 azaltılabilir.

Ekonomik Önemi

  • Şiddetli salgınlarda verim kaybı %40–60.

  • Yağ oranı azalır, tabla deformasyonu artar.

  • Türkiye’de pamuk ekimi yapılan bölgelerde en sık görülen Lepidopter zararlısıdır.

AgroPlanet Uygulama Alanı

Modül Kullanım Veri Girişi
Zararlı Takibi Feromon tuzak ve larva yoğunluğu Günlük kayıt
Uygulama Takvimi IRAC rotasyonlu insektisit önerisi Otomatik
Gözlem Modülü Yaprak ve tabla zarar oranı (%) Mobil form
Analitik Panel Popülasyon ve verim ilişkisi Grafiksel analiz görünümü

İlaç Önerileri