Bilgi Bankası

Bozkurt (Agrotis spp.)

Etmen ve Biyolojisi

  • Zararlı tür: Agrotis spp.

  • Taksonomi: Lepidoptera → Noctuidae

  • Yayılış: Türkiye’nin hemen her bölgesinde, özellikle Trakya, İç Anadolu ve Ege bölgelerinde yaygındır.

  • Yaşam döngüsü:

    • Yılda 2–4 döl verir.

    • Yumurtalar toprağın üst tabakasına veya bitki yakınlarına bırakılır.

    • Larvalar geceleri aktif, gündüzleri toprak altında gizlenir.

    • Pupa toprakta 5–10 cm derinlikte oluşur.

    • Erginler (kelebekler) ışığa duyarlıdır ve gece aktiftir.

Zarar Şekli

Dönem Zarar Tipi Etkisi
Genç fide dönemi Toprak seviyesinde gövdeyi keser. Bitki solar ve devrilir.
Gelişmiş bitki dönemi Kök boğazı ve alt gövdeyi kemirir. Su ve besin iletimi kesilir.
Yoğun bulaşma Geceleri 10–20 bitkiyi bir gecede kesebilir. Geniş alanlarda fide kaybı.

En kritik dönem: Çıkış–6 yaprak evresi (BBCH 00–19).

Belirtiler

  • Fidenin toprak hizasından kesilip devrilmesi (bıçakla kesilmiş gibi görünüm).

  • Kök çevresinde kahverengimsi çürük dokular.

  • Bitki dibinde veya yüzey altında gri–kahverengi kalın larvalar (2–4 cm).

  • Gündüz toprak içinde, gece aktif zarar.

Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Optimum sıcaklık: 18–25 °C

  • Risk faktörleri:

    • Nemli ilkbahar koşulları

    • Yoğun organik madde (bozkurtlar için yumurtlama alanı)

    • Derin işlenmemiş toprak

    • Bitki artıkları ve yabancı ot fazlalığı

    • Geç ekim

Kültürel Mücadele

  1. Derin sürüm: Sonbaharda 20–25 cm derinlikte toprak işlemesi pupaları yok eder.

  2. Ekim öncesi toprak hazırlığı: Bitki artıkları temizlenmelidir.

  3. Ekim zamanı: İlkbaharda erken ekim tercih edilmelidir.

  4. Tuzak bitkiler: Mısır veya pamuk fide tuzakları kullanılabilir.

  5. Işık tuzakları: Ergin popülasyon izlenebilir.

  6. Sulama: Toprak nemi yüksek tutulmamalıdır (larvalar nemli toprağı sever).

Kimyasal Mücadele

Etken Madde IRAC Kodu Uygulama Dönemi Özellik
Chlorantraniliprole 28 Larva çıkış dönemi Mide + temas etkili, uzun koruma.
Lambda-cyhalothrin 3A Larva hareketliliği başladığında Temas etkili, hızlı öldürücü.
Indoxacarb 22A Fide dönemi Beslenmeyi durdurur.
Spinosad 5 Genç larva dönemi Biyoinsektisit, kalıntı riski düşük.

AgroPlanet önerisi:
“Toprak Zararlısı İzleme Modülü” ile sıcaklık ve nem verileriyle bozkurt çıkış tahmini yapılabilir.

Biyolojik Mücadele

  • Doğal düşmanlar:

    • Carabidae familyası (toprak yırtıcı böcekler)

    • Staphylinidae familyası (toprak böcekleri)

    • Trichogramma evanescens (yumurta parazitoiti)

  • Entomopatojen organizmalar:

    • Steinernema carpocapsae (nematod)

    • Beauveria bassiana, Metarhizium anisopliae

  • Biyoteknik: Feromon + ışık tuzak kombinasyonu.

Entegre Mücadele

  • Sonbahar derin sürüm + erken ekim

  • Popülasyon izleme (feromon / ışık tuzakları)

  • Biyolojik ve kimyasal kontrol rotasyonu

  • AgroPlanet sensör uyarı sistemiyle otomatik uygulama zamanlaması

Bu stratejiyle zarar %85–95 oranında azaltılabilir.

Ekonomik Önemi

  • Fide kayıpları %10–60 arasında değişir.

  • Yeniden ekim gerektiren tarlalarda ciddi verim ve maliyet kaybı oluşur.

  • Türkiye’de özellikle Trakya ve İç Anadolu bölgelerinde nisan–mayıs aylarında yoğunlaşır.

AgroPlanet Uygulama Alanı

Modül Kullanım Veri Girişi
Toprak Zararlısı Takibi Bozkurt yoğunluğu ve toprak sıcaklığı Sensör + gözlem
Gözlem Modülü Kesilmiş fide sayısı (%) Mobil form
Uygulama Takvimi IRAC kod rotasyonu ve uyarı Otomatik öneri
Analitik Panel Popülasyon–verim korelasyonu Grafiksel analiz görünümü

İlaç Önerileri