Bilgi Bankası

Tel Kurtları (Agriotes spp.)

Etmen ve Biyolojisi

  • Zararlı tür: Tel kurtları (Agriotes cinsi tel kurtları – Elateridae familyası).

  • Yaşam döngüsü:

    • Erginler “tel böcekleri” olarak bilinen, uzun, sert kabuklu kahverengi böceklerdir.

    • Yumurtalarını toprağa bırakırlar; larva dönemi 2–5 yıl sürer.

    • Asıl zararı larva (tel kurtu) dönemi yapar.

    • Larvalar silindirik, sert, parlak sarımsı renklidir (2–3 cm uzunlukta).

    • Gündüz toprak altında, geceleri aktif olup genç köklerle beslenirler.

Zarar Şekli

Dönem Zarar Tipi Etkisi
Fide dönemi Kök ve kök boğazını kemirir, delikler açar. Bitki solar ve devrilir.
Gelişmiş bitkiler Ana kök ve yan köklerde tüneller oluşturur. Besin alımı düşer, gelişme durur.
Yoğun bulaşma Fide kayıpları ve çıkış düzensizliği görülür. Tekrar ekim gerekebilir.

Kritik dönem: Çimlenme–fide evresi (BBCH 00–19).

Belirtiler

  • Tarlada seyrek çıkış ve solmuş fideler.

  • Bitkilerin kök boğazında 1–2 mm genişliğinde yuvarlak delikler.

  • Bitki kolayca topraktan çekilir.

  • Yoğun bulaşmalarda 1 m²’de 5–10 larva görülebilir.

Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Optimum sıcaklık: 15–25 °C

  • Toprak koşulları: Nemli, organik maddece zengin, ağır topraklar.

  • Risk faktörleri:

    • Uzun süre ayçiçeği veya mısır ekimi yapılan alanlar (monokültür).

    • Nadas veya çayırdan sonra yapılan ekimler.

    • Yüksek toprak nemi ve zayıf drenaj.

    • Organik gübrelerin taze uygulanması.

Kültürel Mücadele

  1. Ekim nöbeti: 3–4 yıllık rotasyon uygulanmalı.

  2. Derin sürüm: Larvaları güneş ve kuşlara açık hale getirir.

  3. Toprak nemi dengesi: Fazla sulama yapılmamalıdır.

  4. Organik gübre uygulaması: Ekimden en az 2–3 ay önce yapılmalıdır.

  5. Tuzak bitkiler: Patates, havuç, pancar gibi bitkiler tuzak olarak kullanılabilir.

  6. Hasat sonrası bitki artıkları temizlenmelidir.

Kimyasal Mücadele

Etken Madde IRAC Kodu Uygulama Dönemi Özellik
Chlorpyrifos-ethyl 1B Ekim öncesi toprak uygulaması Geniş spektrumlu, uzun etkili.
Tefluthrin 3A Tohum ilaçlaması veya ekim sırasına Temas etkili, toprak zararlısına uygun.
Fipronil 2B Tohum kaplama formu Sistemik etki, uzun süreli koruma.
Chlorantraniliprole 28 Ekim öncesi granül uygulama Geniş etki alanı, düşük toksisite.

AgroPlanet önerisi:
“Toprak Zararlısı Modülü” ile nem, sıcaklık ve organik madde verileri kullanılarak Tel Kurtu Risk Haritası oluşturulabilir.

Biyolojik Mücadele

  • Entomopatojen nematodlar:

    • Steinernema carpocapsae, Heterorhabditis bacteriophora → Larvalara karşı yüksek etkinlik.

  • Entomopatojen mantarlar:

    • Metarhizium anisopliae, Beauveria bassiana.

  • Doğal düşmanlar:

    • Karıncalar, yer böcekleri (Carabidae), kuşlar.

  • Bitkisel ekstraktlar: Neem yağı, sarımsak ekstraktı, ısırgan suyu.

Entegre Strateji

  • Derin sürüm + organik madde dengesi

  • Tuzak bitki kontrolü + biyolojik ajan uygulaması

  • Tohum ilaçlaması (IRAC 3A veya 28 kodlu)

  • AgroPlanet erken uyarı ve sensör takibi

Bu stratejiyle zarar oranı %80–90 oranında azaltılabilir.

Ekonomik Önemi

  • Fide kaybı %10–60 arasında değişir.

  • Yeniden ekim ve verim kaybı maliyetleri artırır.

  • Türkiye’de Trakya, İç Anadolu, Ege ve Karadeniz geçiş alanları risklidir.

AgroPlanet Uygulama Alanı

Modül Kullanım Veri Girişi
Toprak Sağlığı Tel kurdu yoğunluğu ve toprak nemi Sensör + analiz
Gözlem Modülü Fide kaybı (%) ve kök zararı kayıtları Mobil form
Uygulama Takvimi IRAC rotasyonlu uygulama planı Otomatik öneri
Analitik Panel Risk ve yoğunluk haritası Grafiksel görünüm

İlaç Önerileri