Bilgi Bankası

Toz Emici Böcek (Nysius cymoides)

Etmen ve Biyolojisi

  • Zararlı tür: Nysius cymoides (Heteroptera → Lygaeidae)

  • Yaygın adı: Toz emici böcek veya gri tohum böceği

  • Zararlı tipi: Emici ağız yapısına sahip, bitki özsuyunu emerek gelişen polifag (çok konukçulu) zararlı.

  • Yaşam döngüsü:

    • Yılda 2–3 döl verebilir.

    • Yumurtalarını toprak çatlaklarına veya ayçiçeği kök boğazına bırakır.

    • Erginler sıcak mevsimlerde aktif, kışın toprakta barınır.

    • Ergin ve nimf evreleri zararlıdır.

Zarar Şekli

Dönem Zarar Tipi Etkisi
Fide – vejetatif dönem (BBCH 10–39) Yaprak ve gövde özsuyu emilimi. Gelişme geriliği, yaprak kıvrılması.
Çiçeklenme – tohum dolumu (BBCH 60–79) Tabla ve tohumlarda emgi lekeleri. Tohum deformasyonu, çimlenme düşüşü.
Olgunlaşma Tohum yağ oranında azalma. Verim kaybı ve kalite düşüşü.

Kritik dönem: Çiçeklenme – tohum dolumu (Haziran–Ağustos).

Belirtiler

  • Tohum yüzeyinde gri-kahverengi lekeler.

  • Yaprak ve çiçek saplarında solma ve büzülme.

  • Şiddetli emgi durumunda bitki gelişimi durur.

  • Tabla kenarlarında boş veya buruşuk tohumlar.

Gelişme Koşulları ve Risk Faktörleri

  • Optimum sıcaklık: 25–35 °C

  • Risk faktörleri:

    • Kuru ve sıcak hava koşulları

    • Geç ekim

    • Zayıf gelişmiş bitkiler

    • Sık ekim ve yabancı ot yoğunluğu

    • Komşu tahıl ve baklagil alanları

Kültürel Mücadele

  1. Erken ekim ile yoğunluk azaltılabilir.

  2. Tarladaki yabancı otlar temizlenmeli.

  3. Bitki aralığı uygun olmalı, hava sirkülasyonu sağlanmalı.

  4. Hasat geciktirilmemelidir.

  5. Dayanıklı çeşitler tercih edilmelidir.

Kimyasal Mücadele

Etken Madde Uygulama Zamanı Özellik
Lambda-cyhalothrin Çiçeklenme öncesi Kontak etkili, hızlı öldürücü.
Deltamethrin Emgi belirtileri görüldüğünde Koruyucu ve temas etkili.
Acetamiprid Tohum dolumu dönemi Sistemik etkili, uzun süreli koruma.
Spinosad Ergin çıkışında Doğal kökenli, çevre dostu.

AgroPlanet önerisi:
“Zararlı Takip Modülü” feromon ve tuzak verileriyle Toz Emici Yoğunluk Haritası oluşturabilir.

Biyolojik Mücadele

  • Doğal düşmanlar:

    • Orius spp. ve Nabis spp. (yırtıcı heteropterler)

    • Chrysoperla carnea (yırtıcı larva)

  • Biyolojik ajanlar:

    • Beauveria bassiana ve Metarhizium anisopliae içerikli biyoinsektisitler.

Entegre Strateji

  • Erken ekim + tuzak kontrolü

  • IRAC kod rotasyonlu kimyasal plan

  • Biyoinsektisit + doğal düşman salımı

  • AgroPlanet sensör verisi ile “zararlı aktivite alarmı”

Bu stratejiyle zarar oranı %85–95 azaltılabilir.

Ekonomik Önemi

  • Şiddetli bulaşmalarda verim kaybı %25–40.

  • Tohum yağ oranı azalır, kalite düşer.

  • Türkiye’de İç Anadolu, Trakya ve Güneydoğu bölgelerinde yaygındır.

AgroPlanet Uygulama Alanı

Modül Kullanım Veri Girişi
Zararlı Takibi Tuzak verisi + popülasyon yoğunluğu Haftalık
Uygulama Takvimi İnsektisit zamanı planı Otomatik
Gözlem Modülü Emgi lekesi (%) + fotoğraf Mobil form
Analitik Panel Popülasyon–sıcaklık ilişkisi Grafiksel analiz görünümü

İlaç Önerileri