Bilgi Bankası

Hasat Öncesi ve Hasat Sonrası

Ayçiçeğinde hasat öncesi (BBCH 80–89) ve hasat sonrası (BBCH 90–99) dönemler, bitkinin fizyolojik olgunluk, yağ birikimi, besin geri dönüşümü ve yeni sezona hazırlık süreçlerinin tamamlandığı kritik evrelerdir.
Bu dönemlerde yapılan doğru besleme uygulamaları, hem çekirdek kalitesi ve yağ oranını artırır hem de bitki artığı yönetimi ve toprak yenilenmesi açısından büyük önem taşır.

Dönemlerin Özeti

Dönem BBCH Kodu Süre Ana Olaylar Hedef
Hasat Öncesi 80–89 15–20 gün Tohum dolumunun tamamlanması, yağ sentezi Yağ oranını artırmak, sap dayanıklılığını güçlendirmek
Hasat Sonrası 90–99 10–15 gün Besin geri kazanımı, kök yenilenmesi Toprağı dinlendirmek ve organik madde dengesini korumak

Fizyolojik Süreçler

Hasat Öncesi (BBCH 80–89)

  • Yağ sentezi maksimum düzeye ulaşır.

  • Potasyum ve kükürt (S), yağ asidi sentezinde kritik rol oynar.

  • Kalsiyum (Ca), hücre duvarını güçlendirir, sap kırılmasını önler.

  • Boron (B), karbon taşınımını hızlandırarak yağ oranını artırır.

  • Azot uygulaması kesilmelidir, çünkü fazla azot yağ birikimini azaltır.

Hasat Sonrası (BBCH 90–99)

  • Bitki artıklarının yavaş çözünmesi için mikrobiyal aktivite desteklenir.

  • Humik ve fulvik asit uygulamaları toprakta organik madde dengesini yeniler.

  • Fosfor ve potasyum uygulamaları, yeni kök ve mikrobiyal aktiviteyi teşvik eder.

Hasat Öncesi Bitki Besleme

Yaprak Uygulaması
Ürün / Hammadde Doz (100 L suya) Etkisi
Potasyum Sülfat (K₂SO₄) 300–400 g Yağ sentezi ve kalite artırımı
Magnezyum Sülfat 200 g Klorofil korunumu ve fotosentez sürdürülmesi
Kalsiyum Nitrat 150–200 g Doku dayanıklılığı ve sap sağlamlığı
Bor (B 11%) 100 cc Karbon taşınımı ve çekirdek dolumu
Amino Asit + Alg Ekstraktı 100–150 cc Stres azaltma ve yağ sentezi
Silisyum (SiO₂) 50 cc Doku güçlendirme, mantar baskısı

Damla Sulama (Fertirigasyon)
Gübre Doz (dekar/gün) Görev
Potasyum Sülfat (K₂SO₄) 500–700 g Yağ oranını artırma
Magnezyum Sülfat 300–400 g Klorofil ve enerji üretimi
Kalsiyum Nitrat 400 g Doku dayanıklılığı
Borik Asit 50 g Tohum dolumu
Fulvik Asit 100 cc Besin taşınımını artırma

Hasat Sonrası Bitki Besleme
Ürün / Uygulama Doz Etki
Humik Asit (K-humat 12%) 1–1.5 L/da Organik madde artırımı
Fulvik Asit 500 cc/da Mikrobiyal aktivite teşviki
Fosforlu Gübre (MAP 12-61-0) 200–300 g/da Kök yenilenmesi
Mikrobiyal Konsorsiyum (Bacillus, Pseudomonas) 250 cc/da Organik atıkların çözünmesi
Kükürt (S) 1–2 kg/da Toprak pH düşürme ve mantar kontrolü

Biyostimülant ve Destek Ürünler
Ürün Tipi İçerik Etkisi
Amino asit karışımı Prolin, Glutamik Asit Stres sonrası onarım
Deniz yosunu ekstraktı Betain, Sitokinin Yeniden büyüme ve enerji dengeleme
Humik + Fulvik Asit K-humat, düşük molekül organikler Toprak aktivasyonu
Silisyum (Si) K₂SiO₃ Hücre duvar dayanıklılığı ve su stresi toleransı

Dikkat Edilmesi Gerekenler

  • Azotlu gübreler hasada 20–25 gün kala kesilmelidir (yağ oranını düşürür).

  • Yaprak uygulamaları, sabah erken veya akşam serinliğinde yapılmalıdır.

  • Kalsiyum ve fosfatlı ürünler aynı tankta karıştırılmamalıdır.

  • Toprakta pH 6.0–7.0 aralığı korunmalıdır.

  • Hasat sonrası dönemde organik madde ve mikrobiyal yaşam desteklenmelidir.

Örnek Hasat Öncesi Karışım

100 L suya:

  • 300 g Potasyum Sülfat

  • 200 g Magnezyum Sülfat

  • 100 cc Bor (B 11%)

  • 100 cc Amino Asit + Alg

  • 50 cc Silisyum

Bu karışım, yağ oranını ve dane kalitesini artırır,
sap dayanıklılığını güçlendirir ve fizyolojik olgunluğu dengeler.

Özetle

Dönem Hedef Kritik Elementler Uygulama Şekli
Hasat Öncesi (80–89) Yağ sentezi, kalite K, Ca, Mg, B Yaprak + damla
Hasat Sonrası (90–99) Toprak yenilenmesi, mikrobiyal denge P, K, Humik, Fulvik Damla + yüzey uygulaması

Sonuç olarak:

  • Hasat öncesi dönemde amaç yağ kalitesi ve doluluk,

  • Hasat sonrası dönemde amaç toprağın biyolojik canlılığını korumaktır.

İlaç Önerileri