Bu dönem, ayçiçeği bitkisinin gövde ve yaprak gelişiminin hızlandığı, bitkinin fotosentetik kapasitesini oluşturduğu evredir.
Tohum çimlenmesinden sonra gelişen bitki, fotosentez organlarını ve gövde yapısını inşa eder.
Bu süreçte, yaprak sayısı artar, yaprak yüzey alanı genişler ve bitki ilerleyen dönemlerde çiçeklenmeye hazırlanır.
Fizyolojik Süreçler
Süreç
Açıklama
Önemi
Yaprak Farklılaşması
Meristem dokusundan yeni yapraklar oluşur
Fotosentez kapasitesi belirlenir
Gövde Uzaması
Boğum araları uzar, bitki boyu artar
Işık alma ve rekabet gücü artar
Klorofil Sentezi
Yaprak dokularında kloroplast gelişimi
Enerji üretimi ve karbon asimilasyonu
Kök–Gövde Dengesi
Kök hacmi ve yaprak yüzeyi orantılı büyür
Su ve besin dengesi sağlanır
Stoma Gelişimi
Yaprak yüzeyinde gaz değişimi mekanizması oluşur
Transpirasyon ve fotosentez kontrolü
Hormonel ve Metabolik Aktivite
Hormon / Enzim
Görev
Etkisi
Auksin (IAA)
Hücre uzamasını uyarır
Gövde ve yaprak büyümesi
Sitokinin
Hücre bölünmesini teşvik eder
Yaprak farklılaşması
Giberellin
Boğum arası uzamayı destekler
Bitki boyu gelişimi
Nitrat Redüktaz (NR)
Azot asimilasyonunda görevli
Protein sentezi artışı
Rubisko (RuBisCO)
Karbon fiksasyonunun temel enzimi
Fotosentez aktivitesi
Çevresel Faktörlerin Etkisi
Işık yoğunluğu: Yüksek ışık, yaprak büyüklüğü ve klorofil miktarını artırır.
Sıcaklık: 20–25 °C arası optimum gelişme sıcaklığıdır.
Toprak nemi: Düzenli nem, kök gelişimi ve yaprak açılımını destekler.
Besin dengesi: Özellikle azot, fosfor ve potasyum eksiklikleri yaprak gelişimini sınırlar.
Zararlı ve Hastalık Riskleri
Etmen
Etki
Korunma Yöntemi
Yaprak bitleri
Genç yapraklarda kıvrılma ve özsu kaybı
Biyolojik kontrol veya sabun çözeltisi
Mildiyö (Plasmopara halstedii)
Genç bitkilerde solgunluk ve yaprak lekesi
Tohum ilaçlaması ve drenaj yönetimi
Yaprak lekesi hastalıkları
Fotosentez kaybı
Cu-bazlı veya biyolojik fungisit uygulaması
Toprak sineği larvaları
Kök zararı
Organik veya biyolojik toprak koruma
Verim ve Kalite Üzerine Etkiler
Bu dönem, ilerleyen tüm fenolojik aşamaların temelini oluşturur.
Yaprak sayısı ve yüzey alanı, bitkinin fotosentetik kapasitesini belirler.
Düzgün gelişmiş yapraklar, yüksek yağ veriminin ön koşuludur.
Bu evrede stres (su, sıcaklık, besin eksikliği) uzun vadeli verim düşüşüne neden olur.
