Depo Zararlıları ve Mikrobiyal Kontrol Sistemleri 1. Depo Zararlıları
Zararlı
Latince Adı
Zarar Şekli
Un Güvesi
Ephestia kuehniella
Larva ve ağ oluşumu, tohum yüzeyini bozar
Kırma Böcekleri
Tribolium castaneum, Rhyzopertha dominica
Tohum içini yer, kaliteyi düşürür
Tahıl Bitleri
Sitophilus granarius, S. oryzae
Tohum içinde larva gelişimi
Akarlar
Acarus siro
Nemli ortamlarda hızla çoğalır, koku bozukluğu
Karıncalar
Linepithema, Solenopsis spp.
Depoda tohum taşıma, dökülme kaybı
2. Mikrobiyal Riskler
Patojen / Küf
Tür
Problem
Aspergillus spp.
Aflatoksin üretimi
Kanserojen toksin riski
Penicillium spp.
Mavi-yeşil küf
Depoda koku, kalite kaybı
Alternaria spp.
Siyah leke
Enzimatik bozulma
Rhizopus spp.
Yumuşama, bozulma
Hızlı mikrobiyal çürüme
3. Önleyici Depo Hijyen Protokolleri
- Depo yüzey ve ekipman temizliği - Duvar, tavan, zemin çatlaklarının kapatılması - Gıda ile temas eden yüzeylerde sanitasyon - Her sezon sonunda fumigasyon/temizlik - Zararlı girişini engelleyen kapı-pencere fitilleri
4. Fiziksel ve Çevresel Kontrol Yöntemleri
Yöntem
Açıklama
Sıcaklık Kontrolü
Depo 10–15 °C aralığında
Nem Yönetimi
Tohum nemi %7–9, depo RH %55 altı
Dinamik Havalandırma
Yoğuşmayı önler
Hermetik Depolama
Oksijensiz ortamda zararlı ölümü
Metal yüzeylerde pas kontrolü
Mikrobiyal tutunmayı engeller
5. Kimyasal ve Biyolojik Mücadele
Kimyasal
Fosfin (PH₃) (ruhsatlı ve kontrollü kullanım)
Propiyonik asit buharı (küf önleyici)
İnsektisit residual uygulamalar (ruhsatlı)
Not: Kimyasal kullanımı etiket talimatına uygun olmalı, ventilasyon sağlanmalı.
Biyolojik ve Doğal Koruma
Bacillus subtilis — küf baskılama
Trichoderma harzianum — fungistatik etki
Neem yağı / bitkisel repelentler — zararlı uzaklaştırıcı
