Yağ Kalitesi ve Oksidasyon Kontrol Teknolojileri
1. Yağ Kalitesini Belirleyen Temel Faktörler
| Parametre |
Etkisi |
Hedef Değer |
| Yağ Asidi Kompozisyonu |
Oleik/Linoleik oranı, oksidasyon direncini belirler |
Yüksek oleik çeşitler (%80+) tercih edilir |
| Tokoferoller (E Vitamini) |
Doğal antioksidan |
Oksidatif stabiliteyi artırır |
| Nem Oranı |
Hidroliz ve küf riski |
%7–9 |
| Depolama Sıcaklığı |
Lipid oksidasyon hızı |
10–15 °C |
2. Oksidasyon Kontrol Teknolojileri
| Teknoloji |
Kullanım Alanı |
Fonksiyon |
| İnert Gaz Atmosferi (N₂, CO₂) |
Yağ tankları, ambalaj |
Oksijen temasını azaltır |
| Antioksidan Uygulamaları |
Ham yağ ve rafinasyon sonrası |
Oksidasyon zincirini keser |
| Soğuk Zincir ve Isı Kontrolü |
Depolama ve taşımada |
Serbest radikal oluşumunu yavaşlatır |
| Vakumlu Ambalajlama |
Ambalaj hattı |
O₂ konsantrasyonunu <%2’ye indirir |
| Fotooksidasyon Bariyerleri |
UV korumalı şişe ve torbalar |
Işığa bağlı bozulmayı önler |
3. Kimyasal ve Analitik İzleme
| Analiz |
Yöntem |
Limit / Değer |
| Peroksit Sayısı (PV) |
İyodometrik titrasyon |
< 10 meq O₂/kg |
| Asit Sayısı (FFA) |
NaOH titrasyonu |
< 1.5 mg KOH/g |
| TBA Testi |
Spektrofotometrik |
Sekonder oksidasyon takibi |
| Renk (Lovibond) |
Görsel / dijital ölçüm |
Açık sarı ton |
| FTIR / GC-MS Analizi |
Yağ bileşimi ve oksidatif marker takibi |
Kalite profili çıkarımı |
4. Dijital Oksidasyon Takip Sistemleri
-
IoT Sensörleri: Sıcaklık, nem ve oksijen seviyesini sürekli izler.
-
AI Tahmin Modülü: Raf ömrü tahmini (PV ve FFA verisine dayalı).
-
Veri Entegrasyonu: AgroPlanet kalite modülüne otomatik aktarım.
-
Gerçek Zamanlı Uyarı: Limit aşımlarında alarm bildirimi.
-
Otomatik Kalite Raporu: Günlük/parti bazlı yağ stabilitesi grafikleri.
5. Entegre Koruma Stratejileri
-
Rafine sonrası yağlar azot atmosferinde depolanmalı
-
Antioksidan karışımı (tokoferol + askorbik asit) uygulanmalı
-
Metal iyon bağlayıcılar (EDTA, sitrik asit) kullanılmalı
-
Koyu renkli veya opak ambalaj tercih edilmeli
-
Sıcaklık dalgalanmalarına karşı soğuk zincir takibi yapılmalı
6. AgroPlanet Modül Önerisi
“Yağ Kalitesi ve Oksidasyon Kontrol” modülünde izlenecek parametreler:
-
PV, FFA, TBA analiz sonuçları
-
Sıcaklık ve O₂ sensör verileri
-
Ambalaj tipi ve depolama koşulu
-
Antioksidan uygulama geçmişi
-
Oksidatif stabilite puanı (AI destekli değerlendirme) |
|