Bilgi Bankası

Lipaz / Esteraz

Lipaz ve Esteraz enzimleri, ayvada lipid metabolizması ve aroma bileşiklerinin oluşumunda önemli rol oynar. Bu enzimler, yağ asitlerinin, mum esterlerinin ve trigliseritlerin hidrolizini gerçekleştirerek hem enerji dönüşümü hem de uçucu bileşik üretimi süreçlerinde görev alır.

Ayvada (Cydonia oblonga) Lipaz / Esteraz Fonksiyonları

Özellik Açıklama
Ana Görev Trigliseritleri ve esterleri serbest yağ asitleri ve alkollere dönüştürür.
Bitkideki Görev Alanları - Hücre zarının yenilenmesi - Meyve olgunlaşması sırasında aroma ve tat oluşumu - Depolama döneminde lipid bozulmasının düzenlenmesi
Savunmadaki Rolü Lipid türevli sinyallerin (ör. jasmonik asit öncüleri) oluşumuna katkı sağlar; bu da biyotik ve abiyotik streslere karşı savunmayı destekler.
Fizyolojik Rolü Hücre zarındaki fosfolipidlerin ve yağların dönüşümünü sağlayarak zar geçirgenliğini düzenler.
Hasat Sonrası Önemi Olgunlaşma ve depolama sürecinde lipid oksidasyonu ve uçucu ester üretimini kontrol eder; aroma kalitesini ve dayanıklılığı etkiler.

Biyokimyasal Özellikleri
Özellik Değer / Açıklama
Tepkime Ester + H₂O → Asit + Alkol
Optimal pH 6.5 – 8.0
Optimal Sıcaklık 25–40 °C
Ko-faktörler Genellikle Ca²⁺ veya Mg²⁺ iyonlarına duyarlıdır.
Lokalizasyon Sitoplazma, endoplazmik retikulum ve plazma zarı.
İndüklenme Faktörleri Olgunlaşma, yaralanma, düşük sıcaklık, kuruma ve etilen.

Ayvada Meyve Olgunlaşması ve Kaliteye Etkisi

  • Esteraz aktivitesi, aroma bileşiklerinin (ör. etil butanoat, hekzil asetat) sentezinde görev alır.

  • Lipaz aktivitesi, yağ asidi zincirlerini serbestleştirir ve uçucu ester oluşumuna zemin hazırlar.

  • Bu süreç ayvada meyve kokusunun karakteristik tat profilini oluşturur.

  • Hasat sonrası aşırı aktivite, yağ asidi oksidasyonu ve off-flavor (istenmeyen koku) oluşumuna neden olabilir.

Diğer Enzimlerle Etkileşim

Lipaz / Esteraz enzimleri genellikle şu enzimlerle koordineli çalışır:

  • Lipoksigenaz (LOX): Yağ asidi oksidasyonu ve aroma oluşumu

  • Alkol dehidrogenaz (ADH): Uçucu alkoller oluşumu

  • Peroksidaz (POD): Lipid peroksidasyonu kontrolü

  • ACC oksidaz: Etilen üretim zinciriyle bağlantı

AgroPlanet Uygulamasında Kullanım

Bu enzim, “Meyve Kalitesi ve Aroma Enzimleri” modülünde “Lipid Metabolizması ve Uçucu Ester Üretimi” kategorisinde gösterilmelidir.

İzleme Dönemleri:

  • Meyve Gelişimi (60–79)

  • Olgunlaşma ve Hasat Öncesi (80–89)

  • Hasat Sonrası (90–99)

Bu veriler, soğuk depolama optimizasyonu ve aroma kalite tahmini modüllerinde kullanılabilir.

İlaç Önerileri