Brassinosteroidler (BRs) Brassinosteroidler (BRs), bitkilerde büyüme, gelişme ve stres toleransını düzenleyen steroid yapılı bitki hormonlarıdır. İlk olarak kolza (Brassica napus) polenlerinden izole edilmiştir. Ayvada, özellikle meyve gelişimi, stres yanıtı, hücre genişlemesi ve kalite parametreleri üzerinde etkili oldukları bilinmektedir.
Özellik Açıklama
Kimyasal yapı Steroid halkalı poliol bileşenler
Ana form Brassinolid, 24-epibrassinolid, 28-homobrassinolid
Biyosentez yolu Mevalonat yolundan türetilen izoprenoid öncülerden sentezlenir
Yerleşim Genellikle genç dokular, tomurcuklar, genç meyveler ve yapraklarda yoğunlaşır
Biyosentez ve Taşınım Mekanizması (Ayva Bitkisi Özelinde)
Başlangıç maddesi: Kampesterol → kampestanol → brassinolid
Biyosentez, endoplazmik retikulum ve peroksizomlarda gerçekleşir.
BR’ler genellikle parakrin tarzda (kısa mesafe) etki gösterir; yani üretildiği hücre çevresinde aktif olur.
Fizyolojik Roller ve Etkiler
Süreç Brassinosteroidlerin Rolü Açıklama
Vejetatif gelişme Hücre duvarı gevşemesi ve genişleme Ayvada sürgün ve yaprak büyümesini teşvik eder
Çiçeklenme Floral organ gelişimini hızlandırır Polen canlılığı ve dişi organ gelişimi artar
Meyve tutumu ve büyümesi Hücre büyümesi ve lignifikasyonun dengelenmesi Meyve şekli ve iriliğinde rol oynar
Fotosentez aktivitesi Rubisco ve klorofil içeriğini artırır Yaprak yaşlanmasını geciktirir
Stres toleransı (soğuk, kuraklık, tuzluluk) Antioksidan sistemleri aktive eder CAT, APX, SOD, POD enzim aktivitelerini yükseltir
Olgunlaşma ve kalite Şeker, asit ve fenolik madde birikimini etkiler Renk ve aroma gelişimini optimize eder
Diğer Hormonlarla Etkileşim
Hormon Etkileşim Etki Sonucu
Auksin (IAA) Sinerjistik Hücre büyümesini güçlendirir
Gibberellin (GA) Sinerjistik Uzama büyümesini artırır
Etilen Antagonistik Olgunlaşmayı yavaşlatır
Abscisik asit (ABA) Dengeleyici Stres yanıtını optimize eder
Ayvada Uygulama ve Önemi
BR uygulamaları (örneğin 0.1–1 µM 24-epibrassinolid), meyve tutumunu artırır , çatlama ve bozulmaları azaltır .
Soğuk stresine karşı dayanıklılığı artırır ve klorofil yıkımını geciktirir.
Hasat sonrası dönemde , BR’ler antioksidan enzimleri aktive ederek raf ömrünü uzatır.
Antioksidatif Enzimlerle Etkileşim (Ayva Spesifik)
Bu sayede oksidatif stresi azaltır, hücre zarlarını korur ve meyve kalitesini sürdürür.
