Bilgi Bankası

Hasat Sonrası Kalite Sorunları
Fizyolojik Bozulmalar
Sorun Tanım Tetikleyiciler Önleme
Kararma (Internal Browning / Core Browning) Çekirdek ve et dokusunda kahverengileşme Düşük Ca, yüksek etilen, depoda uzun süre Kalsiyum uygulaması, kontrollü atmosfer, hızlı soğutma
Yüzey Lekelenmesi Kabukta kahverengi–siyah lekeler Mekanik darbe, aşırı soğuk Hassas hasat, yumuşak konveyör sistemi
Kuruma / Buruşma Su kaybına bağlı meyve yüzeyinde büzüşme Yüksek nem kaybı, uzun depolama Yeterli nem (%90–95), kaplamalar (wax/PPF benzeri), hızlı soğutma
Lentisel Çökmesi Gözeneklerde çukurlaşma Ani sıcaklık değişimi, düşük RH Kademeli soğutma, uygun nem kontrolü

Mekanik Hasarlar
Sorun Tanım Sebepler Önleme
Ezilme – Çürük Başlangıcı Taşıma ve kutulamada dokunun zedelenmesi Düşük yastıklama, yüksek yükleme Köpük/kağıt yastıklama, kontrollü taşıma
Darbe Lekeleri Kabukta mor–kahverengi izler Düşme, çarpma Hassas toplama, düşük yükseklik, eğitimli ekip
Kesik/Aşınma Yüzey çizikleri Makas kesikleri, talaş sürtmesi Yumuşak kutu içi yüzey, uygun budama/hasat makası

Mikrobiyal Çürümeler
Etmen Belirti Koşullar Kontrol
Mavi Küf (Penicillium spp.) Mavi-yeşil küf Yara girişi, yüksek nem Hasar engelleme, hijyen, fungisit/biyokontrol
Botrytis (Gri Küf) Gri tozlu spor tabakası Düşük sıcaklık + yüksek nem Ön soğutma, hava akımı, biyokontrol
Monilinia (Monilya) Kahverengi çürük + “halka” spor Bahçeden enfeksiyon Bahçe hijyeni, depoda atmosfer yönetimi

Kimyasal ve Atmosferik Sorunlar
Sorun Belirti Sebep Çözüm
Etilen Hassasiyeti Yumuşama, aroma kaybı Yakındaki etilen kaynakları Etilen scrubber/TiO₂/ozon, 1-MCP/PPF-benzeri
CO₂ Hasarı Hücre kararması Yüksek CO₂ (≥5%) Atmosfer kalibrasyonu
O₂ Eksikliği Fermente aroma Çok düşük O₂ (<2%) Kontrollü atmosfer optimizasyonu

Soğuk Zincir Hataları
Sorun Neden Etki Önleme
Yavaş Soğutma Hasattan sonra gecikme Hızlı su kaybı, mikroorganizma artışı Hasat sonrası ≤6 saat içinde pre-cooling
Düzensiz Sıcaklık Depo/taşıma dalgalanmaları Çürük hızlanır Termal kayıt, izolasyon kontrol
Yoğuşma Ani sıcaklık farkı Küf gelişimi Dereceli ısınma/soğutma (step-down)

Ambalaj Kaynaklı Problemler
Sorun Sebep Çözüm
Hava geçirimsiz ambalaj CO₂ birikir Havalandırmalı kutular
Yetersiz yastıklama Darbe/ezilme Delikli köpük, oluklu mukavva
Kirli plastik kasalar Spor bulaşması Yıkama + dezenfeksiyon (perasetik asit vb.)

Depolama ve Taşıma Önerileri (Quick Guide)

  • Hedef sıcaklık: 0–2 °C

  • Bağıl nem: %90–95

  • Hızlı ön soğutma: 4–6 saat içinde

  • CA Depolama:

    • O₂: %1–2

    • CO₂: %1–3

  • Etilen seviyesi: <0.02 ppm

Pro Çözümler

  • Biyofilm ve mantar önleyici biyolojik kaplamalar (carnauba, pullulan vb.)

  • UV-C + ozon kısa süreli sanitasyon

  • Etilen filtreleri ve iyonizasyon sistemleri

  • Termal izleme etiketleri (Smart tag / IoT)

İlaç Önerileri