Bilgi Bankası

Meyve çatlaması

Ayvada meyve çatlaması, gelişme döneminde meyve kabuğunda oluşan uzunlamasına veya dairesel yarılmalar ile karakterize edilen fizyolojik bir bozukluktur. Genellikle ani su alımı, düzensiz sulama, hızlı büyüme, veya besin dengesizlikleri nedeniyle ortaya çıkar.

Başlıca Nedenler

Faktör Mekanizma Sonuç
Ani Sulama / Yağış Sonrası Su Fazlalığı Hücreler hızla su alır, iç basınç artar Kabuk dokusu gerilme sınırını aşar, çatlar
Uzun Kurak Dönem Sonrası Sulama Hücrelerin ani suyla genişlemesi Epidermis yırtılması
Kalsiyum (Ca) Eksikliği Hücre duvarı zayıf, esneklik az Doku kırılganlığı
Bor (B) Eksikliği Pektin sentezi azalır Hücre bağları zayıflar
Potasyum (K) Eksikliği Su dengesizliği artar Doku direnci azalır
Hızlı Meyve Büyümesi Özellikle sıcak + yüksek nemli koşullarda Kabuk yetişemez, çatlama oluşur

Fizyolojik Mekanizma

  • Hücre turgor basıncının ani artışı

  • Epidermis ve kutikula tabakasının esnekliğini kaybetmesi

  • Lignin ve pektin sentezinde azalma

  • Hücreler arası yapışma kaybı → mikro yırtık → çatlak genişlemesi

Gözlemlenen Belirtiler

Bölge Belirti Etki
Meyve Üst Yüzeyi Uzunlamasına çatlaklar Görsel kalite kaybı
Çiçek Çukuru Bölgesi Dairesel veya yıldız çatlak Meyve çürümesine giriş noktası
Yan Kısımlar Asimetrik derin yarıklar Raf ömrü azalır

İklim ve Sulama Etkisi
Durum Etki Çözüm
Kurak dönem → ani yağış En riskli senaryo Drenaj + sulama dengeleme
Düşük nem (%<50) Kutikula sertleşir Yaprak altı nem artırıcı uygulamalar
Yüksek nem + sıcaklık Kabuk gerilmesi artar Kalsiyum kaplama, kontrollü sulama

Önleme Stratejileri
Aşama Uygulama Amaç
Meyve Büyüme Dönemi Kalsiyum formiat, bor, silikon uygulamaları Hücre duvarı dayanımı artırma
Sulama Yönetimi Eşit aralıklarla, az ama sık Su basıncı dalgalanmasını önleme
Toprak Organik Madde Artırımı Humik asit, leonardit Su tutma kapasitesini dengeleme
Yüzey Kaplamaları Karnauba / Ca-film Kutikula esnekliği artırma
Bitki Stres Yönetimi Antistres biyostimülantlar Hızlı büyümeyi dengeleme

Dijital İzleme (AgroPlanet Önerileri)

  • Toprak nem sensörü (ani değişim uyarısı)

  • Kabuk elastisite takip modülü (AI görüntü analizi)

  • Mikroiklim sensörü (RH + sıcaklık dalgalanması)

  • Uyarı örneği: “Toprak nemi 48h içinde %30→%75 yükseldi — çatlama riski yüksek”

Teknolojik Çözümler

  • Kalsiyum-bor kombinasyonu (CaB formülasyonları)

  • Kütikula güçlendirici nano film kaplamalar (PPF, Carnauba)

  • Deniz yosunu bazlı biostimülantlar → hücre esnekliği artırır

  • Fotostabil silikon spreyler → yüzey koruması sağlar

İlaç Önerileri