Mikrobiyal ve Fungal Kontrol Teknolojileri Ayvada (Cydonia oblonga ) hasat sonrası mikrobiyal ve fungal bozulmalar, özellikle soğuk depolama ve taşıma süreçlerinde kalite kaybının en önemli nedenlerinden biridir. Kontrol teknolojileri kimyasal, biyolojik ve fiziksel temelli yaklaşımları kapsar.
Başlıca Fungal Etmenler
Etmen Türü Bilimsel Adı Görülme Şekli Belirtiler
Mavi küf Penicillium expansum Depolama ve taşıma Mavi-yeşil misel, yumuşama, kokulu çürüme
Gri küf Botrytis cinerea Depolama ve olgunlaşma dönemi Gri küf tabakası, çökük lezyonlar
Alternaria çürüklüğü Alternaria alternata Hasat sonrası yara bölgelerinde Siyah lekeler, iç kararma
Rhizopus yumuşak çürüklüğü Rhizopus stolonifer Yüksek nem koşullarında Hızlı doku çürümesi, beyaz misel
Cladosporium lekesi Cladosporium herbarum Soğuk depolama süresince Koyu zeytin lekeler
Kimyasal Kontrol Teknolojileri
Etken / Formülasyon Kullanım Şekli Etki Mekanizması
İmazalil, Thiabendazol (TBZ) Daldırma veya püskürtme Ergosterol sentezini baskılar
Kaptan, Fludioxonil Ambalaj öncesi Yüzeyde koruyucu film oluşturur
Ozon (O₃) ve Klor dioksit (ClO₂) Gaz formu / su dezenfeksiyonu Mikrobiyal membranları okside eder
Organik asitler (sitrik, askorbik) Daldırma çözeltisi pH düşürerek fungal gelişimi sınırlar
Biyolojik ve Doğal Alternatifler
Biyolojik Ajan / Madde Etkili Tür Uygulama Yöntemi
Pantoea agglomerans SC1 Penicillium expansum Hasat sonrası biyokontrol püskürtmesi
Bacillus subtilis QST713 Botrytis , Rhizopus Depolama öncesi daldırma
Pseudomonas fluorescens Alternaria , Cladosporium Yüzey uygulaması
Kitosan kaplama Çeşitli fungal türler Biyopolimer bariyer + antifungal etki
Bitkisel ekstraktlar (tarçın, kekik, nane yağları) Geniş spektrumlu 0.1–0.5% çözeltide daldırma veya sprey
Fiziksel ve Ortam Bazlı Kontrol
Teknoloji Etki Mekanizması Not
UV-C ışınlama (254 nm) Sporların DNA’sını parçalar 1–3 kJ/m² dozda etkili
Ozon gazı (0.1–0.3 ppm) Mikrobiyal oksidasyon Kontrollü sürelerde uygulanmalı
Kontrollü atmosfer (CA) O₂ düşürülür, CO₂ artırılır Fungus gelişimini sınırlar
Nem kontrolü (%90–95 RH) Kondenzasyonu önler Mantar sporlarının çimlenmesini azaltır
İzleme ve Değerlendirme
Mikrobiyal yük ölçümü: Koloni sayımı (CFU/g), qPCR, ATP biyolüminesans testleri
Depo izleme sensörleri: Sıcaklık, nem, O₂/CO₂, etilen, ozon ölçümü
Yapay zekâ destekli görüntüleme: Lezyon tanıma, fungal gelişim haritalaması
AgroPlanet Entegrasyonu: Depo bazlı mikrobiyal risk raporları ve erken uyarı sistemi
