Bilgi Bankası

Ön Soğutma (Pre-Cooling) Sistemleri

Ayva (Cydonia oblonga) meyvesinde hasat sonrası ön soğutma (pre-cooling), raf ömrünün uzatılması ve kalite kayıplarının önlenmesi açısından kritik bir adımdır. Hasattan hemen sonra meyvenin iç sıcaklığının hızla düşürülmesi; solunum hızını, su kaybını ve mikrobiyal aktiviteyi önemli ölçüde azaltır.

Ön Soğutmanın Amacı

Amaç Etkisi
Solunum ve etilen üretimini yavaşlatmak Fizyolojik olgunluğu kontrol altında tutar.
Nem kaybını azaltmak Meyve buruşmasını ve büzülmeyi önler.
Mikrobiyal gelişimi baskılamak Penicillium, Botrytis gibi mantar gelişimini yavaşlatır.
Depolama öncesi sıcaklık dengesini sağlamak Soğuk depolamada yoğuşma riskini azaltır.

Kullanılan Ön Soğutma Yöntemleri
Yöntem Açıklama Uygulama Alanı
Zorlanmış hava soğutma (Forced-air cooling) Meyve kasaları arasında yönlendirilmiş hava akışı En yaygın sistem; 4–6 saat içinde 20 °C → 1 °C
Vakum soğutma Havanın basınç düşürülmesiyle suyun buharlaşması Hassas ve ince kabuklu çeşitlerde
Hidrosoğutma (Hydrocooling) Soğutulmuş su püskürtülerek ısı transferi sağlanır Ayvada sınırlı, temas kontaminasyonu riski var
Soğuk hava tünelleri Paletli ürünlerin hızlı çekirdek soğutması Büyük ölçekli işletmelerde
Buz-su karışımı (Ice slurry) Kısa temaslı hızlı yüzey soğutması Küçük partilerde, kısa süreli kullanım

Optimum Ön Soğutma Parametreleri
Parametre Değer Açıklama
Başlangıç sıcaklığı 20–25 °C Hasat sonrası tipik meyve sıcaklığı
Hedef sıcaklık 0–2 °C Soğuk depolamaya geçiş sıcaklığı
Soğutma süresi 4–8 saat Çeşit ve hava akımına bağlı
Bağıl nem (RH) %90–95 Su kaybı ve buruşmayı önler

Enerji ve Sistem Verimliliği

  • Hava akımı optimizasyonu: Kasalar arasında laminer akış sağlanmalı.

  • Soğutucu gaz seçimi: R404A, R290 (propane) veya CO₂ bazlı çevreci sistemler.

  • Isı geri kazanımı sistemleri: Yoğuşma enerjisi yeniden kullanılabilir.

  • Otomatik kontrol ve izleme: Sıcaklık sensörleri + veri kaydedici sistemler.

Ön Soğutmanın Kalite Üzerine Etkileri

Parametre Etkisi
Sertlik (N) Daha uzun süre korunur
Renk (L, a, b*)** Parlaklık ve doğal sarı ton korunur
Kuru madde (%) Kaybı azalır
Küf gelişimi Belirgin oranda azalır

AgroPlanet Entegrasyonu

  • Ön soğutma süresi, sıcaklık grafiği ve nem verileri dijital olarak kaydedilir.

  • “Soğutma Verimlilik Raporu” oluşturulur (°C/saat, enerji tüketimi, nem dengesi).

  • Erken uyarı sistemi: Hedef sıcaklığa ulaşmayan partiler için uyarı.

  • Soğutma sonrası “Depo Hazırlık Sertifikası” modülü.

İlaç Önerileri