Bilgi Bankası

Fomopsis (Phomopsis viticola)

Fomopsis, bağlarda sürgün ve göz yanıklığına yol açan önemli bir fungal hastalıktır. Etmen ölü odun dokularında kışı geçirir, ilkbaharda yağışla birlikte konidilerini yayar ve genç dokularda enfeksiyon oluşturur.
Özellikle erken sürgün döneminde (Mart–Nisan), uzun süreli nem koşullarında hızla yayılır.

Belirtiler (Semptomlar)

Bitki Kısmı Belirti Özellikleri
Sürgün Sürgün tabanında kahverengi, daha sonra griye dönen oval lekeler oluşur. Lekeler birleşerek sürgünü çevreler ve zayıflama meydana gelir.
Yaprak Sap ve damar çevresinde kahverengileşme; ayada sarımsı lekeler, ileri dönemde erken dökülme.
Göz (Tomurcuk) Gözler hastalanır, sürmez veya zayıf sürgün verir; erken dönemde “göz yanıklığı” görünümü oluşturur.
Çiçek ve Salkım Çiçek saplarında lekeler; salkımlar kurur veya tane tutumu azalır.
Odun Dokusu Eski sürgünlerde siyah piknit yapılar belirginleşir.

Yayılma ve Enfeksiyon Koşulları
Özellik Açıklama
Kışlama Mantar, ölü sürgün ve kabuk dokularında piknit formunda kışı geçirir.
Yayılım İlkbaharda yağışla birlikte konidiler açığa çıkar ve yağmur sıçramasıyla genç dokulara taşınır.
Enfeksiyon Koşulları 15–25 °C sıcaklık ve 10 saatten uzun yaprak ıslaklığı enfeksiyon için idealdir.
Enfeksiyon Dönemi Göz uyanmasından itibaren 8–10 hafta boyunca yüksek risk taşır.
İklim Etkisi Serin ve nemli ilkbahar koşulları hastalığın yayılmasını hızlandırır.

Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı)

Kültürel Önlemler

  • Budama sırasında hastalıklı sürgünler kesilip uzaklaştırılmalıdır.

  • Budama artıkları bağda bırakılmamalı, yakılmalıdır.

  • Bağlar iyi havalanmalı; sık dikimden kaçınılmalıdır.

  • Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalı ve drenaj sağlanmalıdır.

  • Sürgün gelişimi boyunca su birikintileri önlenmelidir.

Kimyasal Mücadele (FRAC Kodları ile)

Etken Madde  FRAC Kodu Etki Mekanizması Uygulama Zamanı
Mankozeb M03 Çoklu etki (kontakt, koruyucu) Göz uyanması ve sürgün 5–10 cm olduğunda ilk uygulama
Kaptan M04 Çoklu etki (koruyucu) İlkbaharda koruyucu olarak, 10–15 gün arayla
Miklobutanil 3 DMI – Sterol biyosentez inhibitörü Sürgün uzama döneminde sistemik uygulama
Tebukonazol 3 DMI – Sistemik Çiçeklenme öncesinde koruyucu olarak
Piraklostrobin 11 QoI – Strobilurin grubu (translaminar) Yağışlı ve yüksek enfeksiyon riskli dönemlerde
Folpet M04 Koruyucu (kontakt) Göz uyanmasından hemen sonra veya Mankozeb sonrası rotasyonda

Direnç Yönetimi:

  • Aynı FRAC koduna sahip fungisitler art arda kullanılmamalıdır.

  • M grubu (çoklu etki) fungisitlerle dönüşümlü uygulama önerilir.

  • Çiçeklenme öncesi–meyve tutumu döneminde 7–10 gün arayla tekrar edilebilir.

Benzer Hastalıklarla Karışma

Hastalık Ayırt Edici Özellik
Esca (Kav Hastalığı) Çok yıllık dokularda iç kararmalar, damar arası sararmalar görülür.
Eutypa Dieback Dalların iç kısmında V şeklinde kahverengi çürüme.
Antraknoz (Elsinoe ampelina) Lekeler keskin sınırlı, gri-siyah çatlaklıdır. Fomopsis’te geçiş yumuşaktır.

AgroPlanet Sistemine Entegrasyon Önerisi
Modül Uygulama
Fenolojik İzleme Göz uyanması–sürgün gelişimi döneminde yüksek risk uyarısı.
Hastalık Tahmin Modeli 15–25 °C ve 10 saatten uzun yaprak ıslaklığı koşulunda risk alarmı.
Kalite ve Kayıp Yönetimi Göz sürme oranı, sürgün gelişimi ve salkım sayısına etkilerin analitiği.
Sensör Entegrasyonu Yağış, yaprak ıslaklığı ve sıcaklık sensörlerinden gelen verilerle risk haritası oluşturma.
AI Görsel Analiz Kamera ve dron görüntülerinden sürgün bazlı leke analizi ve otomatik teşhis.

İlaç Önerileri