Bilgi Bankası

Esca (Siyah kol çürüklüğü)

Esca, bağlarda çok yıllık odun dokularını etkileyen kompleks yapılı bir odun çürüklüğü hastalığıdır.
Etken mantarlar, odun dokusu içinde kronik enfeksiyonlar oluşturur ve yıllar içinde bitkinin iletim dokularını tahrip eder. Hastalık genellikle 5 yaş üzeri asmalarda görülür ve ani solgunluklar, yapraklarda tipik “kaplan deseni” ile karakterizedir.

Belirtiler (Semptomlar)

Bitki Kısmı Belirti Özellikleri
Yaprak Damar aralarında sarı-kahverengi lekeler (“kaplan deseni” görünümü). Lekelerin etrafında sarı veya kırmızımsı halo. İleri dönemde nekroz ve erken yaprak dökümü.
Sürgün ve Kol Çok yıllık dokularda siyah damar kararması ve odun içi kahverengileşme görülür. Kesitte “karbonize halka” veya koyu zonlaşma dikkat çeker.
Kök Boğazı ve Gövde Odun dokusunda “yumuşak çürüklük” (spongimsi yapı), iç kısmında beyaz odun tabakaları.
Salkım ve Meyve Taneler buruşur, erken olgunlaşır veya kurur. Şiddetli durumlarda ani solgunluk (“Apopleksi”) görülür.

Biyoloji ve Enfeksiyon Koşulları
Özellik Açıklama
Etkenler Phaeomoniella chlamydospora, Phaeoacremonium minimum, Fomitiporia mediterranea (kompleks yapıdadır).
Kışlama Mantarlar, odun dokusu içinde misel formunda yaşar.
Bulaşma Budama yaralarından konidilerin girmesiyle gerçekleşir. Yağış ve rüzgârla taşınabilir.
Enfeksiyon Dönemi Özellikle kış–ilkbahar budama dönemleri (Ocak–Mart).
İklim Etkisi Sıcak, nemli iklimlerde daha hızlı gelişir.

Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı)

Kültürel Önlemler

  • Budama sırasında hastalıklı kollar kesilip yakılmalıdır.

  • Budama kuru havalarda yapılmalı, kesim yüzeyleri macun veya koruyucu pasta ile kapatılmalıdır.

  • Genç çelik materyali seçerken sağlıklı anaç kullanılmalıdır.

  • Yaralanmalardan kaçınılmalı, traktör ve budama ekipmanları dezenfekte edilmelidir.

  • Eski omcaların sökümünde kök parçaları tamamen uzaklaştırılmalıdır.

Kimyasal ve Biyolojik Mücadele (FRAC Kodları ile)

Etken Madde  FRAC Kodu Etki Mekanizması Uygulama Zamanı
Tebuconazol 3 DMI – Sistemik Budama sonrası kesim yüzeylerine koruyucu olarak
Boscalid 7 SDHI – Solunum inhibitörü İlkbahar başında koruyucu amaçla
Piraklostrobin 11 QoI – Strobilurin grubu Aktif sürgün gelişimi döneminde sistemik koruma
Folpet M04 Koruyucu (kontakt) Budama sonrası yüzey koruması için
Trichoderma harzianum BM02 Biyolojik antagonistik mantar Budama yaralarına biyolojik koruma veya kök daldırma uygulaması

Direnç Yönetimi:

  • Aynı FRAC koduna sahip fungisitler art arda kullanılmamalıdır.

  • Kimyasal uygulamalar kültürel önlemlerle desteklenmelidir.

  • Biyolojik ajanlar (özellikle Trichoderma) uzun vadeli koruma sağlar.

Benzer Hastalıklarla Karıştırılmaması İçin

Hastalık Ayırt Edici Özellik
Eutypa Dieback Sürgünlerde V şeklinde iç kararmalar ve sürgün gelişiminde zayıflık.
Fomopsis (Phomopsis viticola) Genç sürgünlerde yüzeysel gri lekeler, eski odunlarda değil.
Botryosphaeria Dieback Odun kesitinde koyu kahverengi zonlaşma; dışta kabuk çatlaması.

AgroPlanet Entegrasyon Önerisi
Modül Uygulama
Fenolojik İzleme 4 yaş üzeri bağlarda “yüksek risk” etiketiyle uzun dönem izleme.
Hastalık Tahmin Modeli Budama yarası + yağış kombinasyonuna göre enfeksiyon uyarısı.
Kalite Analitiği Fotosentez verimliliği, yaprak klorofil ölçümleri ve iletim dokusu sensörleriyle entegrasyon.
AI Görsel Tanı Dron veya kamera verilerinden yaprak kaplan deseni analizi.
Budama Modülü Kesim noktalarında hastalık izleme ve Trichoderma uygulama takibi.


İlaç Önerileri