Botrytis cinerea, bağlarda özellikle çiçeklenme sonrası ve olgunlaşma döneminde gelişen bir nekrotrofik fungus olup, üzüm tanelerinde çürüme ve kalite kaybına neden olur.
Hastalık nemli, serin ve hava sirkülasyonu zayıf koşullarda hızla yayılır. Genellikle olgunlaşma döneminde (veraison–hasat arası) tanelerde gri küf tabakası şeklinde görülür.
Belirtiler (Semptomlar)
Bitki Kısmı
Belirti Özellikleri
Çiçek
Çiçek saplarında kahverengileşme, çiçeklerin kuruyup dökülmesi; bulaşık çiçek kalıntıları ileride salkım enfeksiyonuna kaynaklık eder.
Sürgün
Nemli dönemlerde sürgünlerde kahverengi, su geçirmez benzeri lekeler oluşabilir.
Yaprak
Genelde belirti oluşturmaz; ancak temas eden salkımlardan enfeksiyon alabilir.
Salkım ve Tane
Olgunlaşma döneminde gri-kahverengi küf tabakası (“kurşuni” görünüm) taneleri kaplar. Önce birkaç tanede yumuşama başlar, sonra salkım boyunca yayılır. Taneler buruşur, patlar ve küf ile kaplanır.
Depolama ve Nakliye
Soğuk hava depolarında da aktif kalabilir; meyve yüzeyinde gri misel tabakası oluşur.
Biyoloji ve Enfeksiyon Koşulları
Özellik
Açıklama
Kışlama
Bitki artıklarında veya mumyalaşmış tanelerde sklerot formunda kışı geçirir.
Spor Yayılımı
İlkbaharda ve yazın nemli koşullarda konidiler rüzgar ve yağmurla taşınır.
Enfeksiyon Koşulları
18–25 °C sıcaklık ve %90 üzeri nemde enfeksiyonlar çok hızlı gelişir.
Riskli Dönemler
Çiçeklenme, meyve olgunlaşması ve hasat öncesi dönem.
Hastalığın Şiddeti
Sık salkımlı, ince kabuklu çeşitlerde (örn. Sultaniye, Chardonnay) daha yüksektir.
Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı)
Kültürel Önlemler
Hasat sonrası artık salkım ve yapraklar uzaklaştırılmalı veya toprağa gömülmelidir.
Hava sirkülasyonu artırılmalı (terbiye sistemleri ve yaprak seyreltme).
Sulama ve azotlu gübreleme dengeli olmalıdır; aşırı nemden kaçınılmalıdır.
Hasat dikkatli yapılmalı, yaralı taneler bulaşma kaynağı olur.
Depolama öncesi meyveler tam olgunlukta, kuru hava koşulunda toplanmalıdır.
