Mildiyö (Plasmopara viticola) Bağ mildiyösü, Plasmopara viticola adlı oomycete sınıfından bir etmen tarafından oluşturulan, bağcılığın en yıkıcı fungal hastalıklarından biridir .ilkbahar–yaz döneminde (Nisan–Temmuz) yaprak, sürgün ve salkımlarda görülür. Özellikle yağışlı ve nemli havalar hastalığın şiddetini artırır.
Belirtiler (Semptomlar)
Bitki Kısmı Belirti Özellikleri
Yaprak Üst yüzeyde sarı-yağ lekesi görünümü; alt yüzeyde beyazımsı misel tabakası. Gelişmiş dönemde lekeler birleşir, yaprak kurur ve dökülür.
Sürgün Yeşil sürgünlerde oval, kahverengimsi lekeler; ilerleyen dönemde bu bölgeler kuruyarak çatlar.
Çiçek ve Salkım Çiçeklerde solma, salkımlarda kahverengileşme ve misel tabakası oluşumu; taneler buruşur, dökülür.
Tane (Olgunlaşma Dönemi) Tane kabuğunda gri-beyaz küf tabakası; kuruma ve kabuk çatlaması. “Yağ lekesi – beyaz küf” tipik belirtisidir.
Biyoloji ve Enfeksiyon Koşulları
Özellik Açıklama
Kışlama Mantar, toprağa dökülen yapraklarda oospor formunda kışı geçirir.
İlk Enfeksiyon İlkbaharda yağışlarla birlikte oosporlardan çıkan zoosporlar yaprak altına taşınır.
İkinci Enfeksiyonlar Konidiler rüzgar ve yağmurla yayılır, döngü 7–10 günde tekrarlanabilir.
Uygun Koşullar 10–25 °C sıcaklık ve 95 % üzeri nem; yaprak ıslaklığı ≥ 4 saat.
Yayılım Dönemi Göz uyanmasından itibaren, özellikle çiçeklenme–meyve tutumu arası kritik dönemdir.
Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı) Kültürel Önlemler
Sık dikimden kaçınılmalı, hava sirkülasyonu sağlanmalıdır .
Budama ve yaprak seyreltme ile yaprak altı nem azaltılmalıdır.
Damla sulama tercih edilmeli, üstten sulama yapılmamalıdır.
Dökülen yaprak ve salkım artıkları toprak altına karıştırılmalı veya uzaklaştırılmalıdır .
Kimyasal Mücadele (FRAC Kodları ile)
Etken Madde FRAC Kodu Etki Mekanizması Uygulama Zamanı
Mankozeb M03 Çoklu etki (koruyucu) Göz uyanmasından itibaren, ilk koruma
Kuproksit (Bakır oksiklorür) M01 Çoklu etki (kontakt) İlkbahar erken dönemde, koruyucu
Dimetomorf 40 Hücre duvarı sentezi inhibitörü Sürgün gelişimi ve çiçeklenme döneminde
Metalaksil-M 4 RNA polimeraz inhibitörü (sistemik) Enfeksiyon sonrası tedavi edici amaçlı
Zoksamid 22 Mikrotübül inhibitörü Koruyucu – salkım kapanması öncesi
Famoksadon + Cymoksanil 11 + 27 QoI + sistemik kombinasyon Yüksek enfeksiyon riski döneminde
Folpet M04 Koruyucu (kontakt) Yağışlı dönemlerde destekleyici rotasyon
Direnç Yönetimi:
Aynı FRAC kodlu fungisitlerin ardışık kullanımı önlenmeli.
M grubu koruyucularla dönüşümlü kullanılmalı.
Çiçeklenme–meyve tutumu arasında 7–10 gün aralıklarla uygulama yapılabilir.
Benzer Hastalıklarla Karıştırılmaması İçin
Hastalık Ayırt Edici Özellik
Oidium (Külleme) Yaprakların üst yüzeyinde unumsu beyaz tabaka, alt yüzeyde değil.
Alternaria Lekeler siyahımsı, konsantrik halkalı yapıdadır.
Fomopsis Sürgün tabanında gri lekeler, beyaz küf tabakası bulunmaz.
AgroPlanet Entegrasyon Önerisi
Modül Uygulama
Fenolojik İzleme Göz uyanması–meyve tutumu döneminde otomatik “yüksek risk” uyarısı.
Hastalık Tahmin Modeli 10–25 °C ve %95 RH + 4 saat ıslaklık koşulunda uyarı algoritması.
Sensör Entegrasyonu Nem, sıcaklık ve yaprak ıslaklığı sensörleriyle canlı veri takibi.
Görsel Analiz (AI) Dron/kamera görüntülerinden “yağ lekesi” tespiti.
Kayıp Analitiği Enfekte yaprak oranı ve fotosentez kaybı analizi.
Yönetim Takvimi
Dönem Uygulama Hedef
Mart–Nisan (Göz Uyanması) Bakırlı preparat veya Mankozeb İlk koruma
Mayıs (Çiçeklenme Öncesi) Dimetomorf veya Metalaksil-M Yeni enfeksiyonların önlenmesi
Haziran (Salkım Kapanması) Famoksadon + Cymoksanil Sistemik ve koruyucu etki
Temmuz (Olgunlaşma Başlangıcı) Folpet veya Zoksamid Yağışlı dönemde destek uygulama
