Karıncalar Bağlarda karıncalar doğrudan bitkiye zarar veren birincil zararlılar değildir; ancak sekonder etkileri nedeniyle önemli kayıplara yol açabilirler.unlu bit (Planococcus ficus) ve yaprak biti (Aphididae) kolonilerini koruyarak bal özü (honeydew) salgısından beslenmeleriyle ortaya çıkar.Capnodium spp. tarafından oluşturulan “isli küf”) gelişmesini kolaylaştırır ve Botrytis cinerea gibi çürük etmenlerinin yayılımını destekler.
Zarar Şekilleri
Bitki Kısmı Zararın Özelliği Sonuç
Salkım Şekerli bal özü ve fermente sıvılara yönelir, tanelerde yüzeysel ısırıklar oluşturur. Gri küf ve Aspergillus bulaşmaları artar.
Sürgün Genç sürgünlerde ve omca boğazında yuva veya tünel açabilir. Bitki zayıflar, su iletimi azalır.
Yaprak Yaprak altındaki yaprak biti kolonilerini korur. Bal özü birikimi → isli küf.
Toprak / Kök Boğazı Yuvalar toprağı gevşetir, kök stabilitesini azaltır. Fidan devrilmeleri gözlenebilir.
Not: Yüksek karınca aktivitesi, özellikle sıcak ve kurak bağlarda (örneğin Ege, Güney Marmara) artış gösterir.
Zararlı Türler ve Özellikleri
Tür Latince Adı Özellik Davranış
Arjantin Karıncası Linepithema humile Koloni hâlinde hareket eder; unlu bitlerle mutualist ilişki. Salkım bölgelerinde şekerli sıvılara yönelir.
Siyah Karınca Tapinoma nigerrimum Ağaç tabanında yuva yapar, unlu bitleri taşır. Budama kesiklerinden girerek doku zayıflatır.
Odun Karıncası Camponotus lateralis Kalın kabuklu sürgünlerde tünel açar. Sürgün çürüklüğü riskini artırır.
Küçük Kırmızı Karınca Solenopsis fugax Toprakta yuva yapar; meyve suyu sızıntısına yönelir. Tanelerde sekonder hasar oluşturur.
Biyoloji ve Enfeksiyon Koşulları
Özellik Açıklama
Kışlama Koloniler, omca diplerinde veya taş altlarında kışı geçirir.
İlk Aktivite Mart–Nisan’da sıcaklık 15 °C üzerine çıktığında başlar.
Yoğunluk Dönemi Haziran–Eylül (bal özü salgısının arttığı dönem).
Beslenme Kaynağı Unlu bit, yaprak biti, kabuklu bit ve fermente olmuş meyve sızıntıları.
Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı) Kültürel Önlemler
Bağ tabanı temiz tutulmalı , yabancı otlar kontrol edilmelidir.
Budama sonrası oluşan yaralar macunla kapatılmalıdır .
Unlu bit ve yaprak biti kontrolü , karınca popülasyonunu dolaylı olarak düşürür.
Damla sulama sistemi , yüzeysel nemin ve karınca aktivitesinin azalmasına katkı sağlar.
Fiziksel ve Biyoteknik Yöntemler
Yöntem Uygulama Etkili Tür
Yapışkan Bariyer (Glue Band) Asma gövdesine 30–40 cm yükseklikten çevresel halka halinde uygulanır. Linepithema humile , Tapinoma spp.
Karınca Tuzakları (Şekerli Yem) %10 şeker + %0.5 borik asit karışımı, plastik kaplarda gövde yakınında. Tüm şekerle beslenen türler
Feromon veya Yem İstasyonları Hidrojel veya protein bazlı yem formülasyonları. Koloni kontrolü için uzun vadeli çözüm
Yapışkan Kağıt Tuzaklar Gövde ve salkım çevresine yerleştirilir. Koloni aktivitesinin tespiti için
Uyarı: Klasik insektisit uygulamaları bal arılarına zarar verebileceğinden, karıncalara özel yem formülasyonları tercih edilmelidir.
Kimyasal Mücadele (Sınırlı Kullanım)
Etken Madde Etki Şekli Uygulama Alanı
Borik Asit (%0.5) Yavaş etkili mide zehiri (şekerli yem içinde) Yem istasyonları
Spinosad Nöronal toksin (doğal kökenli) Proteinli yem formülasyonları
Klorpirifos (yasaklandı) Eskiden temas etkiliydi, artık yasaktır Kullanılmaz
Hidrojel Yemler Su bazlı taşıyıcı içinde aktif madde Koloni giriş noktalarına
Direnç ve Ekolojik Yönetim:
Uygulamalar, koloninin en aktif olduğu akşam saatlerinde yapılmalıdır.
Kimyasal yemler 10–15 gün sonra yenilenmelidir.
Koloniler arası etkileşim engellenmezse yeniden bulaşma görülebilir.
Benzer Zararlılarla Karıştırılmaması İçin
Zararlı Farklı Özellik
Unlu Bit (Planococcus ficus) Taneler arasında pamuksu beyaz yapı vardır, karınca ise hareketli.
Drosophila spp. Kanatlı sineklerdir, karıncalardan çok daha küçük.
Arılar ve Yaban Arıları Uçucudur, taneleri deler; karınca doğrudan delmez, mevcut yarıklardan beslenir.
AgroPlanet Entegrasyon Önerisi
Modül Uygulama
Zararlı İzleme Yapışkan tuzak verileriyle karınca yoğunluk haritası oluşturma.
Koloni Dinamiği Analitiği AI destekli görüntüyle tür tanıma ve koloni yoğunluğu ölçümü.
IPM Takip Modülü Unlu bit + karınca birlikteliği izleme ve risk uyarısı.
Veri Entegrasyonu Toprak sıcaklığı, nem ve güneşlenme süresiyle kolonizasyon analizi.
