Bağda kaide akarları (Eriophyidae familyası), mikroskobik boyutlarda, silindirik vücutlu, sadece iki çift bacağa sahip zararlılardır.
En önemlileri:
Eriophyes vitis → “Kaide akarı” veya “Grape erineum mite”
Colomerus vitis → “Tomurcuk akarı” veya “Bud mite”
Bu akarlar genellikle tomurcuk, yaprak altı ve sürgün bazında zarar yapar.
Bitkide şişkinlik (erineum), yaprak deformasyonu, tomurcuk körleşmesi ve bodurluk gibi belirtiler oluşturur.
Tür ve Zarar Şekilleri
Tür
Zarar Noktası
Belirti
Sonuç
Eriophyes vitis
Yaprak altı
Kırmızımsı kabarcıklar, tüylü doku (“erineum”)
Fotosentez azalır
Colomerus vitis
Tomurcuk içi
Kör göz oluşumu, filizlenme eksikliği
Sürgün gelişimi zayıflar
Calepitrimerus vitis
Genç sürgün ve yaprak
Bronzlaşma, kıvrılma, yaprak deformasyonu
Verim ve asma ömrü azalır
Zarar Belirtileri
Bitki Kısmı
Belirti
Açıklama
Yaprak
Alt yüzde kırmızımsı veya yeşilimsi kabarcıklar, tüylü alanlar (erineum)
“Keçe akar” görünümü
Tomurcuk
Körleşmiş veya açılmamış gözler
Özellikle kıştan çıkan asmalarda belirgin
Sürgün
Zayıf uzama, internod aralıklarının kısalması
Fotosentez yetersizliği
Salkım
Dolaylı zarar: çiçeklenme eksikliği
Verim kaybı
Şiddetli Eriophyes vitis zararlarında yaprak alt yüzeyi “kadife benzeri” keçe dokusu haline gelir.
Biyoloji ve Yaşam Döngüsü
Özellik
Açıklama
Kışlama
Kışlayan ergin dişiler tomurcuk pulları altında veya sürgün kabuğunda yaşar.
İlk Aktivite
Mart–Nisan’da gözler patladığında başlar.
Nesil Sayısı
6–8 döl/yıl (ılıman iklimlerde çok hızlı çoğalır).
Optimum Sıcaklık
20–25 °C
Dağılma
Rüzgâr, kuşlar, budama aletleri ve temas yoluyla yayılır.
Enfeksiyon ve Gelişme Koşulları
Faktör
Etkisi
Yüksek Nem (%70–90)
Üreme hızını artırır.
Yoğun Yaprak Dokusu
Korunaklı mikroklima oluşturur.
Budama Kalıntıları
Kışlayan populasyon kaynağı olur.
Aşırı Azotlu Gübreleme
Yeni yumuşak dokular akar için uygun ortam sağlar.
Entegre Mücadele Stratejisi (IPM Yaklaşımı)
Kültürel Önlemler
Budama sonrası sürgün kabukları temizlenmeli.
Yoğun azotlu gübreleme azaltılmalı (aşırı sürgün yumuşaklığı akarları çeker).
Tomurcuklu çelik alımı yapılacaksa, akar bulaşık bağlardan alınmamalıdır.
Kış budaması sonrası kükürtlü yıkama yapılmalıdır.
