Bilgi Bankası

Kırmızı örümcekler (Tetranychus urticae Panonychus ulmi)

Bağlarda kırmızı örümcekler (örümcek akarları), özellikle sıcak ve kuru dönemlerde önemli zarar oluşturan yaprak emici zararlılardır.
Bu akarlar, yaprak hücre özsuyunu emer, klorofil kaybına ve fotosentez azalmasına neden olur.
Sonuç olarak yapraklarda bronzlaşma, kuruma, erken dökülme ve verim kaybı meydana gelir.

  Türkiye bağlarında en yaygın tür Tetranychus urticae (iki noktalı kırmızı örümcek)’tir.
Soğuk bölgelerde Panonychus ulmi (kırmızı meyve akarı), Ege ve Akdeniz’de ise Eotetranychus carpini (sarı örümcek akarı) sık görülür.

Türler ve Ayırt Edici Özellikleri

Tür Renk / Görünüm Özel Belirti En Yaygın Dönem
Tetranychus urticae Açık kırmızı veya sarımsı; vücutta 2 koyu nokta Yaprak altı ince ağ dokusu Haziran–Eylül
Panonychus ulmi Koyu kırmızı, yuvarlak vücut Yaprak damar aralarında benekleşme Nisan–Haziran
Eotetranychus carpini Sarı-yeşil tonlu, küçük vücutlu Erken yaprak sararması Mayıs–Temmuz

Zarar Belirtileri
Bitki Kısmı Belirti Sonuç
Yaprak Noktasal sararma (“benekleşme”), bronzlaşma Fotosentez kaybı
Yaprak Altı İnce ağ dokusu, akar ve yumurtalar Yoğun koloni gelişimi
Sürgün Zayıf uzama, erken odunlaşma Gelişim durgunluğu
Salkım Dolaylı zarar (şeker birikimi azalır) Kalite kaybı

Tipik belirti: Yaprakta üstten bakıldığında sarı-kahverengi bronzlaşma, altta ince ağ dokusu.

Biyoloji ve Yaşam Döngüsü

Özellik Açıklama
Boyut 0.3–0.5 mm (gözle zor seçilir)
Kışlama Dişi bireyler kabuk çatlaklarında, kabuk altlarında
İlk Aktivite 10–12 °C’de ilkbaharda başlar
Nesil Sayısı 8–10 döl/yıl (sıcak bölgelerde)
Optimum Sıcaklık 25–30 °C
Üreme Şekli Döllenmesiz (partenogenetik) mümkündür
Yayılma Rüzgâr, insan, ekipman, kuş ve böceklerle

Enfeksiyon Koşulları
Faktör Etkisi
Kuru ve sıcak hava Popülasyon patlamasına neden olur
Yoğun azotlu gübreleme Yumuşak dokular akarlar için caziptir
Tozlu yüzeyler Yırtıcı akarların etkinliğini azaltır
İlaç kalıntısı (özellikle insektisitler) Faydalı akar populasyonunu baskılar

Entegre Mücadele (IPM) Stratejisi

Kültürel Önlemler

  • Yaz aylarında yaprak altı tozlanması önlenmeli (damlama veya alt sulama tercih edilir).

  • Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır.

  • Zararlı popülasyonunun görüldüğü bağlarda faydalı akarlar korunmalıdır.

  • Kış budaması sonrası kabuk temizliği yapılmalıdır.

Biyolojik Mücadele

Faydalı Tür Etki Uygulama
Phytoseiulus persimilis Yalnızca T. urticae ile beslenir Salım: 1 yırtıcı / 10 zararlı
Amblyseius californicus Sıcaklık toleransı yüksek İlkbaharda koruyucu salım
Neoseiulus fallacis Geniş akar yelpazesinde etkilidir IPM sistemine entegre

Kimyasal Mücadele
Etken Madde Etki Şekli Uygulama Zamanı
Abamektin Sinir sistemi inhibitörü İlk yoğunluk tespitinde
Spiromesifen Lipid sentez inhibitörü Genç yaprak döneminde
Bifenazate Temas ve mide etkili Ağ oluşumları görüldüğünde
Etoxazole Yumurta ve larva evresinde etkili Popülasyon yükselmeden önce

Aynı etki grubundaki ilaçlar arka arkaya kullanılmamalıdır (direnç riski).

AgroPlanet Entegrasyon Önerisi

Modül Uygulama
Sensörlü Yaprak Analitiği Yaprak altı sıcaklık ve nem takibi ile akar riski tahmini.
AI Görsel Tanı Modülü Dron veya mikrogörüntülerden ağ yapısı ve renk değişimi tanıması.
IPM Takip Modülü Popülasyon eşiği (ör. 5 akar/yaprak) aşıldığında otomatik uyarı.
Faydalı Akar Yoğunluğu Analitiği Yırtıcı–zararlı oranına göre kimyasal karar desteği.

Yönetim Takvimi
Dönem Uygulama Amaç
Şubat–Mart Kükürtlü yıkama Kışlayan dişileri yok etme
Nisan–Mayıs Abamektin veya Spiromesifen Popülasyonu baskılama
Haziran–Temmuz Biyolojik salım Popülasyon dengeleme
Ağustos–Eylül İzleme ve düşük doz koruma Son döl kontrolü

Görsel Belirtiler

  • Yaprak alt yüzeyinde örümcek ağı benzeri yapı,

  • Üst yüzeyde sarı-kahverengi bronzlaşma,

  • Mikroskopta yumurta ve larva kümeleri,

  • Ağır bulaşmada erken yaprak dökümü.

İlaç Önerileri