Bilgi Bankası

Bağ yaprak biti (Aphis illinoisensis)

Bağ yaprak bitleri, bağlarda yaygın görülen emici ağız yapısına sahip zararlılardır.
Ergin ve nimfleri, asma yapraklarının alt yüzeyinde bulunur ve bitki özsuyunu emerek klorofil kaybına, yaprak sararmasına, bronzlaşmaya ve erken yaprak dökümüne neden olurlar.

  Türkiye’de en yaygın türler:

  • Empoasca vitis (Avrupa bağ yaprak biti)

  • Arboridia adanae (Adana yaprak biti)

  • Jacobiasca lybica (Yeşil yaprak biti, Akdeniz tipi)

Bu zararlılar özellikle sıcak, nemsiz ve otlu bağlarda hızla çoğalır ve foto­sentez kaybı nedeniyle verim düşüklüğü oluşturur.

Zarar Şekli

Dönem Zarar Noktası Belirti Sonuç
Nimf dönemi Yaprak alt yüzeyi Küçük sarı beyaz noktacıklar (“stipple”) Klorofil kaybı
Ergin dönemi Yaprak ve sürgün Bronzlaşma, sararma, kıvrılma Fotosentez azalır
Yoğun popülasyon Tüm bitki Erken yaprak dökümü, cılız sürgün Verim kaybı %20–50
Dolaylı zarar Bitki dokuları Özsu kaybı, su dengesi bozulması Salkım küçülür

Tipik belirti: Yaprak üst yüzeyinde “mermerimsi sarı-beyaz benekler”, alt yüzeyde hareketli yeşilimsi böcekler.

Görsel Belirtiler

  • Yaprak üstünde benekli sarı desenler,

  • Alt yüzeyde hareketli yeşil-sarı renkli küçük böcekler (2–3 mm),

  • Şiddetli zararda yaprak bronzlaşması ve kıvrılma,

  • Sürgünlerin kısa kalması, yaprak dökümü, verim düşüklüğü,

  • Genç asmalarda uç kurumaları ve yanık görünüm.

Biyoloji

Özellik Açıklama
Boyut 2–3 mm (gözle fark edilebilir)
Renk Yeşilimsi sarı (nimf), açık yeşil (ergin)
Kışlama Ergin olarak, bağ tabanında veya ot örtüsü altında
Döl Sayısı 3–5 döl/yıl
Yumurtlama Yaprak dokusu içine tek tek
Yayılma Rüzgâr ve diğer bitkilerle
Aktivite Dönemi Nisan–Eylül (en yoğun Temmuz–Ağustos)

Popülasyonlar sıcak ve kurak dönemlerde hızla artar.

Enfeksiyon / Aktivite Koşulları

Faktör Etkisi
Sıcaklık (25–33 °C) Popülasyon maksimuma ulaşır
Kuru iklim Faydalı tür baskısı azalır
Yoğun yaprak örtüsü Mikroklima oluşturur, zararlı barınır
Ot yoğunluğu Alternatif konukçular sağlar
Yetersiz budama Havalanma az, yaprak altı nemli kalır

Entegre Mücadele (IPM) Stratejisi

Kültürel Önlemler

  • Bağ içi otlar ve yabancı konukçular temizlenmelidir.

  • Budama ve yaprak seyreltmesi ile hava sirkülasyonu artırılmalıdır.

  • Aşırı azotlu gübreleme yaprak yumuşamasına neden olur, azaltılmalıdır.

  • Damla sulama tercih edilerek yüzeysel nem azaltılmalıdır.

Biyolojik Mücadele

Doğal Düşman Tür Etkisi
Yırtıcı böcekler Orius spp., Chrysoperla carnea Nimfleri tüketir
Parazitoidler Anagrus atomus Yaprak biti yumurtalarına parazit olur
Örümcekler / yırtıcı akarlar Amblyseius andersoni Yaprak altı zararlıları azaltır

Doğal düşmanların korunması için geniş spektrumlu insektisitlerden kaçınılmalıdır.

Kimyasal Mücadele

Etken Madde Etki Şekli Uygulama Zamanı
Acetamiprid Sistemik, emgi engelleyici İlk populasyon artışı (Haziran)
Spirotetramat Sistemik, çift yönlü hareket Çiçeklenme sonrası
Lambda-cyhalothrin Temas etkili Yoğun populasyon
Azadirachtin (Neem) Büyüme engelleyici doğal madde Organik bağlarda
Pyriproxyfen Yumurtalara etkili Erken evre kontrolü

İlaçlamada yaprak alt yüzeyine temas önemlidir.

AgroPlanet Entegrasyon Önerisi

Modül Uygulama
AI Görsel Tanı Yaprak üstü beneklenme ve renk değişimi tespiti.
IPM Takip Modülü Trips ve yaprak biti eşiği (5 nimf/yaprak) uyarı sistemi.
Faydalı Böcek İzleme Anagrus ve Chrysoperla yoğunluğu ölçümü.
Dijital Tarla Haritalama Zararlı yoğunluğu ısı haritası.

Yönetim Takvimi
Dönem Uygulama Amaç
Mart–Nisan Budama, ot temizliği Kışlayan erginleri azaltma
Mayıs–Haziran Biyolojik salım / Neem Erken nimf baskılama
Temmuz–Ağustos Kimyasal veya sistemik ilaç Popülasyon kontrolü
Eylül İzleme / doğal düşman koruma Popülasyon dengesi sağlama

Görsel Belirtiler

  • Yaprak üstünde sarı–beyaz beneklenme,

  • Alt yüzeyde hareketli yeşil-sarı böcekler,

  • Yaprak kenarlarında kahverengileşme ve kıvrılma,

  • Erken yaprak dökümü ve sürgün kısalması.

İlaç Önerileri