Bağ yaprak galeri güvesi, asma yapraklarını birbirine ipek ipliklerle bağlayarak rulo, tünel veya galeri şeklinde zarar oluşturan önemli bir zararlıdır.
Larvalar (tırtıllar) yaprak yüzeyinde beslenir, tomurcuk ve salkımlara geçerek çiçek dökülmesi, sürgün deformasyonu ve verim kaybı yapar.
- Türkiye’de yaygın tür: Sparganothis pilleriana (Bağ yaprak sarma güvesi)
ABD ve Kanada’da benzer zararlıyı Paralobesia viteana (Grape leafroller) temsil eder.
Biyolojik Özellikler
Özellik
Açıklama
Bilimsel Adı
Sparganothis pilleriana Denis & Schiffermüller
Takım / Familya
Lepidoptera / Tortricidae
Ergin
10–12 mm uzunlukta, açık kahverengi kelebek
Yumurta
Yaprak yüzeyine grup halinde bırakılır
Larva (tırtıl)
Yeşilimsi sarı, başı koyu kahverengi
Kışlama
Yumurtadan çıkan ilk dönem larvalar halinde kabuk altlarında
Nesil Sayısı
Genellikle 1–2 döl/yıl
Aktif Dönem
Nisan–Eylül (bölgeye göre değişir)
Zarar Şekli
Dönem
Zarar Noktası
Belirti
Sonuç
Erken dönem (Nisan–Mayıs)
Genç yaprak ve sürgün
Yaprakların birbirine ipek ağla bağlanması
Rulo yapraklar, gelişme yavaşlar
Çiçeklenme dönemi
Salkım ve tomurcuk
Çiçek dökülmesi, tane tutum kaybı
Verim azalır
Meyve gelişimi
Salkım ve yaprak
İpeksi ağ içinde tanelerde yara
Kalite ve pazar değeri düşer
Tipik belirti: Yaprakların uç kısmının ipek ipliklerle birbirine çekilerek “sarma rulo” haline gelmesi.
Görsel Belirtiler
Yaprak uçlarında rulo veya tüp şeklinde sarılmış alanlar,
Bu alanlarda yeşilimsi larvalar ve ipek ağ dokusu,
Salkımlarda yaprak parçalarıyla sarılı taneler,
Zamanla yapraklarda kahverengi nekrotik lekeler ve deformasyon,
Kuru yaprak döküntüsü içinde pupalar.
Enfeksiyon / Aktivite Koşulları
Faktör
Etkisi
Ilıman sıcaklık (18–28 °C)
Yumurtadan çıkış ve larva gelişimi hızlanır
Nemli ortamlar
Larva hayatta kalma oranı artar
Yoğun yaprak örtüsü
Ağ dokusu tutunması kolaylaşır
Budama yetersizliği
Popülasyonun barınma alanı artar
Entegre Mücadele (IPM) Stratejisi
Kültürel Önlemler
Budama ve yaprak seyreltmesi ile hava sirkülasyonu artırılmalıdır.
Yaprak artıkları ve kuru rulolar toplanarak yakılmalıdır.
Feromon tuzakları ile ergin çıkışı izlenmelidir.
Toprak altı pupaların geliştiği alanlar sürülmelidir.
Biyolojik Mücadele
Doğal Düşman
Tür
Etkisi
Parazitoid yaban arıları
Trichogramma spp., Apanteles spp.
Yumurtaları parazitleyerek popülasyonu düşürür
Yırtıcı böcekler
Chrysoperla carnea, Orius spp.
Genç larvaları tüketir
Entomopatojen mantarlar
Beauveria bassiana, Lecanicillium lecanii
Larva enfeksiyonu ile ölüm sağlar
Bu biyolojik ajanlar özellikle feromon tuzak uygulamalarıyla birlikte etkinlik gösterir.