Bilgi Bankası

Salkım güvesi (Lobesia botrana)

Bağ salkım güvesi, Akdeniz bölgesi kökenli, asmanın en önemli zararlılarından biridir.
Larvalar (tırtıllar) çiçek, tane ve salkım üzerinde beslenerek doğrudan kalite ve verim kaybına yol açar.
Ayrıca, beslenme yaralarından giren mantar enfeksiyonları (özellikle Botrytis cinerea) ile çürüme oluşur.

 - Türkiye’de yaygın tür: Lobesia botrana (European grapevine moth)
Sıcak iklimlerde yılda 3–4 döl verebilir.

Biyolojik Özellikler

Özellik Açıklama
Bilimsel Adı Lobesia botrana Denis & Schiffermüller
Takım / Familya Lepidoptera / Tortricidae
Ergin 5–6 mm boyunda, gri-kahverengi küçük kelebek
Yumurta Oval, yarı saydam; yumurtalar tek tek bırakılır
Larva (tırtıl) Açık yeşil veya sarımsı, başı kahverengi
Kışlama Pupa halinde kabuk çatlaklarında
Nesil Sayısı 2–4 döl/yıl
Uçuş Dönemi Nisan–Eylül
Optimum Sıcaklık 24–30 °C (aktif gelişim)

Zarar Şekli
Döl Zarar Noktası Belirti Sonuç
1. döl (Çiçek güvesi) Çiçek salkımı Tomurcukları birbirine bağlar, çiçekleri yer Tane tutumu azalır
2. döl (Küçük taneler dönemi) Genç taneler Ağ dokusu içinde taneleri delip emer Tanelerde deformasyon
3. döl (Olgun tane dönemi) Olgun salkımlar Tanelerde yaralar, gri küf gelişimi Çürüme, kalite kaybı
4. döl (Bazı bölgelerde) Depo zararı Salkımlarda larva beslenmesi Raf ömrü kısalır

Tipik belirti: Salkımda ipeksi ağ dokusu ve delinmiş, çürümeye başlayan taneler.

Görsel Belirtiler

  • Çiçek ve tanelerin ipek ağ ile birbirine bağlanması,

  • Salkımda delinmiş, kahverengileşmiş taneler,

  • Ağ içinde yeşilimsi larva hareketi,

  • Botrytis kaynaklı gri küf kolonileri,

  • Yumurta ve pupa kalıntıları taneler arasında.

Enfeksiyon / Aktivite Koşulları

Faktör Etkisi
Sıcaklık (18–32 °C) Uçuş ve yumurtlama artar
Yoğun salkım yapısı Larva barınağı artar
Fazla azotlu gübreleme Yumuşak doku oluşturur
Yüksek bağ nemi Botrytis riski artar
Kontrolsüz ilaçlama Doğal düşman baskısı azalır

Entegre Mücadele (IPM) Stratejisi

Kültürel Önlemler

  • Budama ve yaprak seyreltme ile salkımların havalanması sağlanmalıdır.

  • Hasat artıkları toplanmalı ve imha edilmelidir.

  • Feromon tuzakları (delta tipi) ile ergin uçuşları izlenmelidir.

  • Yoğun azotlu gübreleme yapılmamalıdır.

Biyoteknik Mücadele

Yöntem Uygulama Açıklama
Feromon tuzak (izleme) Mart sonu İlk uçuş tespiti
Kitle yakalama 10 tuzak/da Erkek birey populasyonunu azaltır
Çiftleşmeyi engelleme (Mating disruption) Feromon difüzörleri Geniş alan uygulamasıyla döngüyü kırar

Biyolojik Mücadele
Doğal Düşman Tür Etkisi
Yumurta parazitoidi Trichogramma cacoeciae Yumurtaları parazitleyerek çıkışı engeller
Larva parazitoidi Campoplex capitator Larvaları öldürür
Fungal patojen Beauveria bassiana Larva popülasyonunu düşürür

Kimyasal Mücadele
Etken Madde Etki Şekli Uygulama Zamanı
Chlorantraniliprole Kas sistemine etkili Yumurtadan çıkış dönemi
Emamectin benzoate Sinir sistemi etkili Larvaların aktif beslenme dönemi
Spinosad Doğal kaynaklı, mide etkili 1. döl başlangıcı
Bacillus thuringiensis Biyolojik mide zehiri Organik bağlarda
Methoxyfenozide Büyüme düzenleyici Larva gelişiminde

İlaçlamada hedef: yumurtadan yeni çıkan larvalar. Geç dönemde yapılan ilaçlamalar yetersiz olur.

AgroPlanet Entegrasyon Önerisi

Modül Uygulama
Feromon Tuzak Sensörü Otomatik uçuş grafiği oluşturur.
AI Görsel Tanı Salkımda ağ dokusu ve tanelerde delik tespiti.
İlaçlama Modülü Feromon yoğunluğu eşiğine göre otomatik uyarı.
Mikroklima Sensörleri Botrytis riskini salkım nemine göre tahmin eder.

Yönetim Takvimi
Dönem Uygulama Amaç
Mart–Nisan Feromon tuzak kurulumu İlk uçuş tespiti
Mayıs 1. döl ilaçlama Çiçek koruma
Temmuz 2. döl kontrolü Salkım zararı önleme
Ağustos 3. döl ve Botrytis kontrolü Kalite ve raf ömrü koruma

Görsel Belirtiler

  • Salkımda ağ dokusu ve birbirine bağlanmış taneler,

  • Delinmiş veya çürümeye başlamış taneler,

  • Gri küf tabakası (Botrytis) gelişimi,

  • İçte hareketli yeşil larvalar,

  • Sağlıklı ve zarar görmüş salkımların karşılaştırması.

İlaç Önerileri